De post-individualistische samenleving (70)

Gevaarlijke onzin (4)

Jezus zei tegen hem: “Als u volmaakt wilt zijn, ga dan heen, verkoop wat u hebt, en geef het aan de armen, en u zult een schat hebben in de hemel; en kom dan en volg Mij.” (Matt. 19:21, HSV)

Er is een verschil tussen de manier waarop Mattheüs het antwoord van Jezus formuleert en de manier waarop Markus dat doet. Mattheüs laat Jezus beginnen met “als je volmaakt wilt zijn” en dat doet Markus niet. Volmaakt zijn suggereert dat er een maat is van perfectie. Een definitie. Iets aan de hand waarvan je het volmaakte kunt vaststellen. Dat is wellicht “je beste zelf” willen zijn. Volmaakt vraagt om een maat aan de hand waarvan je kunt bepalen of je het doel al hebt bereikt. Het moet bestaan buiten jezelf en je eigen ideeën over jouw beste zelf. Hoe wil je anders “beste” in “beste zelf” bepalen? Het woord dat er in het Grieks staat heeft iets te maken met “je doel bereiken”. Dan zou je nog kunnen denken dat je zelf dat doel bepaalt, maar dat is niet wat de bijbel bedoelt. Het woord wordt namelijk ook gebruikt (Mat. 5:48) voor God zelf. God is volmaakt. Jezus geeft aan het streven van de man dus een godsdienstige duiding. En voor de duidelijkheid: De man die met Jezus spreekt worstelt enorm met het bepalen van het doel in en door zichzelf. read more

De post-individualistische samenleving (69)

Gevaarlijke onzin (3)

Jezus houdt van deze man ……. Maar niet van wat hij zelf zijn “beste zelf” noemt. Zo eindigde het vorige blog. Jezus ziet en hoort zijn onrust en combineert het met wat hij ziet. “Eén ding ontbreekt u: ga heen, verkoop alles wat u hebt en geef het aan de armen en u zult een schat hebben in de hemel; en kom dan, neem het kruis op en volg Mij.” Dus volgens Jezus zal de onrust van deze man verdwijnen als hij zijn verzamelingen verkoopt, als eenmalige actie de armen helpt met het geld, vervolgens een niet-aantrekkelijke levenstaak (kruis) op zich neemt en Jezus gaat volgen. Jezus noemt het “één ding”, maar het is een viertrapsraket. Het lastige van deze opdracht is dat Jezus de man aanraadt om zijn “beste zelf” weg te doen en onaantrekkelijk leven te gaan leiden / lijden. Zijn “beste zelf” notabene! Hij had er in zijn verzamelwoede zo hard aan gebouwd! read more

De post-individualistische samenleving (68)

Gevaarlijke onzin (2)

Jezus lijkt te reageren in lijn met wat ik zou voelen. Misschien moet je zeggen, dat ik de reactie van Jezus al had gelezen en daarom mijn vorige blog eindigde zoals ik deed. Jezus vraagt aan de man: “Waarom noemt u Mij goed? Niemand is goed behalve Eén, namelijk God.” De man bedoelde met zijn aanspraak Jezus aan de kant van God te zetten en daar was zijn vraag ook op gericht. Maar Jezus maakt de afstand tussen de man en hem enerzijds en God anderzijds weer groter. Het lijkt erop alsof Jezus vindt dat de man te claimend in de comfortzone van God komt. Enige distantie is gepast, zeker als je wat nu in Gods portemonnee zit in de jouw wil hebben. De man kan dus niet zomaar voor zijn beste zelf God claimen. read more

De post-individualistische samenleving (67)

Gevaarlijk onzin (1)

Even opfrissen: Je leest een artikel (nummer 67 alweer) in een serie waarin ik zoek naar de samenleving na het individualisme. Het individualisme is op zich geen ethisch oordeel, maar een filosofische en sociologische constatering. Wij zijn individualisten. Maar sommige gevolgen van het individualisme zijn vernietigend voor de mens. Individualist zijn betekent dat je het risico loopt op jezelf teruggeworpen te worden en uiteindelijk verloren te gaan omdat je alles zelf moet uitzoeken en er niemand meer voor jou is. Ieder zoekt namelijk de beste versie van zichzelf. Ik geloof dat de bijbel, Jezus, de samenleving is na het individualisme. En je kunt verwachten dat ik nu ga zeggen dat je de beste versie van jezelf vindt door het geloof in God en Jezus Christus. Maar zo snel ga ik niet door de bocht. Er zit namelijk een potentiële leugen onder dat statement. Als jij namelijk gelooft om zodoende de beste versie van jezelf te kunnen worden lijk je op een mens die aan autoracen doet om geld op te halen voor de milieubeweging. Geloven in Jezus om een betere versie van jezelf te worden is op zijn minst in tegenspraak met zichzelf. Laat ik je meenemen in een nieuwe serie. Mijn uitgangspunt vind je in Markus 10:17-31. read more

De post-individualistische samenleving (66)

We zijn beland in het Nederland van na de TK-verkiezingen van 2023. Het lijkt er aan alle kanten op dat het sociaal protectionisme heeft gewonnen. Nederlanders eerst! Anderen zeggen het anders: Onze opvangcapaciteit geraakt aan zijn grenzen. Dat klinkt sociaal acceptabeler maar de inhoud is waarschijnlijk dezelfde. Ik noem dat sociaal protectionisme en het staat voor mij haaks op de naastenliefde waar ik nu al een tijdje over schrijf. Nu is het wel zo dat ik schrijf op de vierkante centimeter van mijn eigen postzegel en niet op de 41.543 vierkante kilometer van Nederland. En ik hou het voorlopig even bij die postzegel. Toch heb ik vanaf die postzegel wel iets te zeggen over het sociaal protectionisme. read more

De post-individualistische samenleving (64)

De onderhond (5)

Er kunnen redenen zijn om de eenvoudige samenleving op grond van naastenliefde niet te accepteren. Die ga ik hier alleen niet allemaal opsommen als ik daarin al volledig zou kunnen zijn. In het kader van de “onderhond” kan ik alleen maar zien dat de post-individualistische samenleving (modder, wassen en zien) naar de achtergrond verdwijnt en de vraag stellen waarom dat gebeurt. De Farizeeën geloven niet dat de man niet kon zien en stellen een onderzoek in. Het woordenspel dat zich ontwikkelt is echter veelzeggend voor hun opstelling: read more

De post-individualistische samenleving (62)

De onderhond (3)

De post-individualistische samenleving breekt het bekende open. Het bekende gaat uit van een blinde man en ziende mensen en hoe die zich tot elkaar verhouden. Wellicht was de blinde man voor de meeste mensen een stukje decor van hun dagelijks bestaan. Jezus en de man veranderen het bekende en zijn één geworden in licht en zien. Zij zien nu allebei in velerlei opzichten. Maar let op het effect. De mensen die tot het moment van Jezus’ naastenliefde de man in hun bestaan kenden raken ontregeld. Hun wereld, hun systeem heeft een schok te verduren gehad. Ze waren gewend aan een blinde buurman, hij bepaalde mede hun dagritme en dagdecor. Men was er zo aan gewend dat als je naar de bakker ging je een extra broodje meenam voor de buurman. Of je deed af en toe de was. Of je was gewend geraakt aan de gedachte dat als je blind bent je verder ook helemaal niets kunt. read more

De post-individualistische samenleving (61)

De onderhond (2)

Het is alsof Jezus mijmert, in zichzelf de dingen op een rij zet. Hoe zat het ook al weer? O ja! “Ik moet de werken doen van Hem Die Mij gezonden heeft, zolang het dag is; er komt een nacht waarin niemand kan werken. Zolang Ik in de wereld ben, ben Ik het Licht der wereld.” En met die woorden kijkt hij naar de blindgeboren man. “Ik moet de werken doen …. Dat ben ik in deze relatie, dat is mijn plaats.” En die plaats geeft Jezus weer door te zeggen “Ik ben het licht van de wereld”. Je merkt, ik maak het niet groter dan deze ene ontmoeting. De ontmoeting tussen van Jezus en een blinde man. Jij en ik, verder niet. Samenleven na het individualisme. En Jezus maakt dat duidelijk door en in wat hij nu gaat doen. read more

Dolor Capitis Ecclesiasticus

Kerkelijke koppijn

Laatst was ik op één van de vele kerkelijke vergaderingen waar de onderlinge samenleving van en de kerkelijke samenleving met de Christelijke Gereformeerde Kerken op de agenda stond. Er wordt veel aandacht aan die samenleving besteed op dit moment. Dat is niet nieuw, het is al mijn hele leven zo en naar ik uit de boeken begrijp ook al zolang die Christelijke Gereformeerde Kerken bestaan. Het waren wel steeds andere onderwerpen die de agenda’s sierden, maar gebruikte argumenten veranderden niet. Argumenten van (1) bijbellezen en -interpretatie, (2) het tijdsgewricht waarin wij leven en dat zijn aanpassingen (of juist niet) vraagt, (3) de kerkorde die men onderling had afgesproken en (4) de wijze waarop de kerken worden geregeerd en de vraag of een lokale kerk zich wel of niet aan de afspraken van meerdere vergaderingen moet houden. Welk onderwerp je ook bij de hoorns pakt uit de historie van de CGK, je zult deze argumentcategorieën steeds tegenkomen. Komt men met deze vier niet tot vrede dan wordt (5) de onderlinge aanvaarding van stal gehaald en dan meestal door de groep die in het nauw gedreven wordt of zich in het nauw gedreven voelt. Voor de duidelijkheid anders gezegd: De leden en/of kerken die zich in het nauw gedreven voelen roepen om aanvaarding van hun zijn, denken en doen. En dat zijn niet altijd de leden of kerken die dingen anders willen dan tot op heden gebruikelijk en afgesproken was. read more

De post-individualistische samenleving (60)

De onderhond (1)

Er moet op een dag een post-individualistische gemeenschap volgen uit de naastenliefde die Jezus opdraagt en zelf ook doet. Maar in de vorige ontmoetingen is die gemeenschap nog niet of nauwelijks zichtbaar. Je kunt vermoeden dat de vrouw uit blog 59 bij Jezus blijft, maar dat is alleen een vermoeden, een hoop, geen feit. Nu hoeven ze ook niet bij elkaar te blijven om een gemeenschap te vormen, maar daar heb ik het later over. Dit keer geen bewijs van een gemeenschap die ontstaat, geen bewijs van een gemeenschap in de eerste graad. Vandaag komen we een man tegen. De ontmoeting begint met het feit dat Jezus hem “zag”. Je leest het in Johannes 9, een hoofdstuk dat bekend staat als “De genezing van de blindgeborene”. Ook nu zal niet alles in één blog passen, dus ga er even voor zitten. We zijn nog steeds op weg naar de post-individualistische samenleving. read more