De post-individualistische samenleving (71)

Dit bericht is 716 keer gelezen!

Gevaarlijke onzin (5)

Maar de man haakt af bij het idee dat hij alles wat hij zo naarstig heeft verzameld zou moeten weggeven. Het zijn dus niet die andere dingen die Jezus zegt. Niet het kruis dragen, niet het volgen van Jezus maar: “… hij werd treurig over dat woord en ging bedroefd weg, want hij had veel bezittingen.” Het zinnetje slaat terug op alles wat Jezus zei, maar de motivatie van zijn treurige staat is toch echt het hebben van veel bezittingen. Dat is alleen niet de eerste focus van Jezus. Als het dat wel zou zijn dan zouden we snel terecht kunnen komen in een ongebreideld moralisme. Als rijk-zijn het punt van kritiek zou zijn geweest, dan waren wij geen van alleen het koninkrijk waard. Nee, de eerste focus van Jezus is mensen laten leven of leren leven in het Koninkrijk van God. Dat is tenslotte ook wat de man vroeg en waar hij dus in vast was gelopen of leek te lopen.

Vraag een therapeut om hulp en hij prikt als het goed is eerst door naar de werkelijke hulpvraag. Dat is wat Jezus doet en de keuze van de man ligt nu bij: Leven in jouw rijkdom of leven in het Koninkrijk. Maar let er wel op, dat de man dat zelf moet kiezen. Jezus heeft hem geholpen de werkelijke vraag te “voelen”, zijn onrust een naam te geven. En Jezus biedt hem een uitweg naar zijn aanvankelijke doel. Nu is de eerste stap voor de man. Hij haalt voor zichzelf zijn doel als hij doet wat Jezus zegt. Nu ja, dat is een kwestie van geloof. Het is namelijk nogal wat om op te geven waar je zoveel tijd van je aardse bestaan in hebt gestopt. Aan de andere kant: Als die activiteit de reden van je existentiële onrust is, waarom zou je het dan niet proberen? Je kunt immers door jouw activiteit jouw leven verspelen.

De man kan dus op dit moment “zijn beste zelf” bereiken. Door wat hij als zijn beste zelf ziet op te geven en los te laten. Door zichzelf te geven in plaats van te behouden. Mensen die weten wat dat is zullen langs de kant staan en hem aanmoedigen dat te doen. Maar de sprong in het duister zal hij zelf moeten maken. Maar hij doet het niet, want hij bezat veel. De keuze die hij maakt, maar ook elke andere keuze die hij had kunnen maken, is individualistisch. Niet opgelegd door een collectief en ook niet ten behoeve van een collectief. Toch is er iets merkwaardigs aan deze keuze. De man wordt uitgedaagd om door voor een ander te kiezen voor zichzelf het beste te kiezen. Maar hij kiest direct voor wat hij voor zichzelf het beste vindt. En met die keuze wordt zijn existentiële onrust niet weggenomen. Hij “beërft het eeuwige leven” niet. De enorme spanning die in zijn leven voelbaar moet zijn wordt door Jezus zelf uitgedrukt in de woorden: “Wat is het moeilijk voor rijken om het koninkrijk van God binnen te gaan”.

De man is door het streven naar zijn beste zelf zichzelf verloren. Wat Jezus hem aanbiedt is zijn beste zelf weg te geven om zichzelf te vinden. Dat lijkt toch weer een individualistische redenering, maar niets is minder waar. Tussen het eerste “beste zelf” en “zichzelf” zit de daad van het weggeven. “Zichzelf” is dus van een andere categorie dan “beste zelf” en die categorie bereik je via het geven aan de ander. De man wordt uitgedaagd zijn bezit en zichzelf weg te geven. Dat geven aan die ander is dan ook niet, zoals tegenwoordig vaak ten onrechte wordt gesteld, dat je jezelf niet belangrijk mag vinden of dat je jezelf helemaal moet wegcijferen. Het is juist tegenovergesteld. Het geven aan de ander is de weg van het Koningschap van God.

(wordt vervolgd)