De post-individualistische gemeenschap (51)

Dit bericht is 824 keer gelezen!

Intermezzo : Hoezo God?

Het is nodig om iets op te helderen. Als wij spreken over God denken wij wellicht dat wij allemaal hetzelfde bedoelen, maar geloof me, dat is absoluut niet het geval. In bijna alle gesprekken waaraan ik deelneem gaat het direct of zijdelings over God, maar heel vaak merk ik dat mensen onderling een heel andere definitie van het woord of begrip God gebruiken. Het woord God levert heel veel verschillende beelden, voorstellingen en verwachtingen op. Het gebruik van het woord is nu zo onduidelijk geworden dat een afkorting als “omg” (Oh My God) miljarden keren per dag wordt gebruikt zonder dat iemand zich afvraagt wat er nu eigenlijk bedoeld wordt of waarom je het zou roepen. Het klinkt in ieder geval meer als een gebedsuitroep dan de onder ons bekende vloek (gvd), maar wat men nu van welke god verwacht is volstrekt onduidelijk. Deze begripsvervaging werkt mee aan de vervreemding van God en het geloof in God.

Maar wie of wat bedoelen we dan als we het over God hebben? Het eerste dat we ons moeten realiseren is dat het woord God een functionele term is. Net als generaal, koning, verkeersregelaar of bakker. Het is een functie met een taakomschrijving. Dat Nederlanders bij “de koning” denken aan Willem-Alexander kan een aardige verwarring opleveren als een Nederlander met een Thai in gesprek is. De Thai denkt namelijk aan Maha Vajiralongkorn Bodindradebayavarangkun, ook wel Rama de Tiende genoemd. Zelfs al zouden ze beiden weten en accepteren dat ze het over verschillende personen hebben dan nog is er verwarring. Een koning in Thailand heeft een heel andere plek dan een koning in de Lage Landen aan de zee. Realiseer je maar eens in dat de koning van Groot-Brittannië hoofd van de Kerk van Engeland is. Het is voor een Nederlander ondenkbaar dat de koning der Nederlanden ook hoofd zou zijn van de Nederlandse kerk. En de makers van LuckyTV zouden al lang een gevangenisstraf van 15 jaar uitzitten als ze filmpjes over koning Rama X zouden hebben gemaakt zoals ze die maakten over koning Willem Alexander. Dus de ene koning is de andere niet, maar het woord koning blijft een functieaanduiding. En zo is het met God ook. Het is een functieaanduiding en dan ook nog eens één waar heel veel verschillende beschrijvingen van bestaan. Dus waarover of over wie hebben we het eigenlijk? Misschien is een definitie van God wel net zo onmogelijk als die van Liefde.

Nu zijn er in die geschiedenis heel veel pogingen gedaan om deze vraag te beantwoorden. Ik zal je er niet mee vermoeien. Bovendien heb ik het individualistische recht om mijn eigen blog te vullen ;-). De definitie van God waar ik al tientallen jaren mee werk is “God is boven wie niets hogers denkbaar is”. Als je met die definitie gaat werken wordt er opeens heel veel duidelijk, maar zul je ook merken dat je tegen een paar onoplosbare problemen aan loopt. Het probleem dat ik in deze serie wil tackelen is het probleem dat deze definitie het denken van de mens aanwijst als norm voor wat “hoger” is en dat “hoger” feitelijk lager maakt dan het eigen denken, omdat jij het moet kunnen denken.

Hier zou je misschien een tijdje mee bezig willen zijn voor je verder leest …..

Waarom zou je er een tijdje mee bezig willen zijn? Omdat ik in mijn vorige blog de grens van de suprematie van het menselijk denken ben gepasseerd. Als de Liefde te personifiëren is en mij kan “overkomen” dan is er iets of iemand (een persoon) dat of die hoger is dan mijn denken. Sterker nog: De liefde voor mijn vrouw overkwam mij en zet sindsdien (ook) mijn denken aan het werk om het beste voor mijn vrouw te zoeken en vorm te geven. Het klinkt vreemd maar ik kan dus bedenken dat er iets is dat hoger is dan mijn denken, namelijk de liefde voor mijn vrouw. En dat ik dat bedenk heeft heel goede redenen, die ik in deze serie stapje voor stapje aan het ontdekken en uitpellen ben. Maar dat ik dat bedenk betekent meteen dat mijn denken niet het hoogst denkbare is. Zie je het cirkeltje?

Maar kijk wel uit! Ik heb je, als je dat nog niet doorhad, stiekem heel openbaar en naleesbaar over de grens van het individualisme getrokken en je op een punt gezet waar het niet meer juist is te zeggen dat jouw individualiteit de norm en zin van jouw bestaan is. Jouw individualiteit wordt ingezet als een schaakstuk in het spel van de zingeving. Maar wie doet dat? Ik waarschuw je maar even … Als jij denkt dat jouw denken of jouw zelfbeschikking jouw God is zou je wel eens weggezogen kunnen worden in de kolk van cirkelredenering.

De volgende keer waarschuw ik de mensen die nog steeds hopen dat de God van de bijbel aan deze gedachtegang ontkomt of dat de God van de bijbel zonder dat aan te tonen het hoogst denkbare is.

(wordt vervolgd)