Currently browsing category

vergeving

De post-individualistische gemeenschap (59)

Zonder zonde geen naaste (Lees eerst blog 57 en 58)

Blijft die vrouw over midden in de kring. Jezus kijkt haar aan en vraagt: “Vrouw, waar zijn die aanklagers van u? Heeft niemand u veroordeeld?”. Nee dus. Niemand. Ze zijn vertrokken. De naastenliefde van Jezus voor de aanklagers heeft in ieder geval een lynchpartij voorkomen. Maar daarmee is er nog geen gemeenschap ontstaan. Jezus kan het proberen bij deze vrouw. De naastenliefde voor de schriftgeleerden en Farizeeën hebben we gezien, maar die had vooralsnog geen resultaat. De vrouw dan maar. Jezus legt contact. “Vrouw, waar zijn die aanklagers van u? Heeft niemand u veroordeeld?” read more

De post-individualistische gemeenschap (58)

Zonder zonde geen naaste (Lees eerst blog 57)

Het woord van Jezus heeft effect: “Wie van u zonder zonde is, laat die als eerste de steen op haar werpen.” Het effect is dat de vragenstellers nog even blijven staan en dan één voor één weggaan, te beginnen bij de oudsten tot de laatsten. Wat gebeurt hier? De oudsten, de mensen met de meeste ervaring en de meeste studiepunten, realiseren zich opeens dat een oordeel over een medemens heel erg gevaarlijk is voor jezelf volgens de bijbel. Zeker als het gaat om seksuele zonden. Jezus leert niet voor niets dat “… al wie naar een vrouw kijkt om haar te begeren, in zijn hart al overspel met haar gepleegd heeft.” Ga er maar aan staan! Kijk in je eigen hart en geef eerlijk antwoord op de vraag of je niet bij tijd en wijle een mens aankijkt en denkt aan seks met hem of haar. En die regel had Jezus waarschijnlijk niet eens zelf verzonnen maar kwam uit de koker van de Farizeeën. En het zijn dan ook de oudste Farizeeën die het eerst vertrekken. Zij realiseren zich hun eigen zonden en weten meteen dat het onhaalbaar is om deze vrouw in het midden te veroordelen ook al was ze op heterdaad betrapt. Maar laten we eerlijk zijn, ik zei in het vorige blog al dat ik het vreemd vond dat er geen “partner in crime” bij was. Waarom neem je alleen deze vrouw mee? Is één van jullie soms haar bedgenoot geweest? Of een vriendje van je? Of een vooraanstaand iemand? Jezus leidt in ieder geval de aandacht af van deze vrouw naar de gesteldheid van de vragenstellers en die vragenstellers zijn opeens verdacht als mogelijke partners in crime. read more

Jij bent de crisis

Ook al ben ik geen CGK-voorganger meer en ben ik op een aantal punten het spreek- en stemrecht in die kring kwijt geraakt, toch bevind ik mij bij tijd en wijle uit hoofde van mijn functie in CGK-kringen. Daar heerst op dit moment een crisissfeer. Pijnlijk om te zien en te ervaren. Maar aan de andere kant zei Churchill ooit: “Never waste a good crisis”. En daarom schrijf ik een blogje over wat mij laatst opviel.

Mijn blogje heet “Jij bent de crisis”. Ik heb geen idee of iemand van de deelnemers aan de crisis die uitspraak over de ander voor zijn (“haar” spreekt nog niet mee) rekening zou willen nemen. Dat maakt voor het blogje ook niet uit. Wat mij opviel is de hoeveelheid zinnen die vertaald allemaal zeiden “Ik ben het niet”. En ik kan als bijbelverhaler niet voorkomen dat ik dan de woorden van Markus 14:19 hoor echoën: “Ik ben het toch niet?” De sfeer in de CGK-kring is er op dit moment één van een kring waar iedere deelnemer zich onheus bejegend voelt. De één door wat de ander heeft gedaan en doet, de ander door het onbegrip van de één en de derden die niet snappen waarom de één en de ander de zaak zo op de spits drijven. Men voelt zich allemaal onheus bejegend. Daar heb ik geen oordeel over, want ik zou niet weten waarom je je onheus bejegend zou moeten voelen. En dat hoop ik hieronder duidelijk te maken. read more

What about him?

De bijbel is bizar realistisch en meteen uiterst irreëel. De man die de missie verraadt, de goede aan de schandpaal (het kruis) nagelt en geen woorden vindt om zijn daden te verklaren, laat staan er excuus voor te vragen wordt leider van de missie, vervangt de goede en vindt meteen woorden om naar een ander te wijzen. Hoe realistisch wil je het hebben! Bijbelgetrouwe lezers zullen meteen weten waar ik het over heb en over wie ik het heb. Petrus in Johannes 21. Daar lezen we hoe Jezus omgaat met een verrader die geen berouw toont, zegt dat hij het toch echt goed bedoelt en vervolgens de aandacht naar een ander verlegt. Tot onze ontzetting maakt Jezus deze man tot herder van weerloze lammetjes. Absurd! Irreëel! Alle reden om vooral niet te doen wat Jezus doet! Volstrekt buiten elke werkelijkheidszin! read more

Caroliene!!

Onder het kopje “𝐆𝐞𝐥𝐨𝐨𝐟𝐰𝐚𝐚𝐫𝐝𝐢𝐠𝐞 𝐤𝐞𝐮𝐳𝐞𝐬 𝐢𝐧 𝐞𝐞𝐧 𝐜𝐫𝐢𝐬𝐢𝐬” ging de heer Segers in op allerlei reacties die waren gekomen op zijn eerdere stuk waarin hij de keuze van de CU uitlegde om niet meer in een kabinet te willen zitten met de heer Rutte als premier. Zoals altijd volgde er een integer stuk, waar ik alleen de al dan niet bijbelvastheid van de VVD-ers niet zo erg in kon waarderen. Onze Nederlandse taal zit nu eenmaal vol van bijbeluitdrukkingen en bijbelse metaforen. Daarom gebruiken VVD-ers die ook en dat heeft niets te maken met hun persoonlijke keuze voor of tegen Jezus. Ook hier een verwarring van twee entiteiten, namelijk Nederlander zijn en christen zijn. Een zelfde soort verwarring als die in de vereenzelviging van de persoon Mark en de functie premier. Maar ter zake: De heer Segers liet een reactie optekenen. Ik las de reactie hier: https://www.facebook.com/gertjansegersCU/posts/1181458685624502 read more

Maar niet met die man

Er zit me op deze vroege paasmorgen iets dwars. Het kostte me ook wat nachtrust en daarom zit ik al voor zonsopgang te typen. CU-leider Gert-Jan Segers heeft gisteren bekend gemaakt dat hij en de ChristenUnie niet meer deel zullen nemen aan een kabinet met Mark Rutte als premier. Regeren met de VVD is zeer wel mogelijk, maar niet met de heer Rutte als kandidaat-premier. De reden is dat de CU niet gelooft dat Mark Rutte de zo nodige wijziging in beleid kan brengen in de vaderlandse politiek, omdat hij al helemaal gekipt en gebroed is in de doctrine die ons al zo vele grote missers heeft gebracht. Deze opstelling raakt mij als christen op de Paasmorgen. read more

Vergeven (13) – Voorlopig slot

In onze wereld vindt het wonder van vergeving plaats. Als je de serie hebt gevolgd weet je dat het geen goedkope oplossing van het kwaad in de wereld is. Niet dat er “heel veel bij komt kijken” voordat je vergeven kunt of vergeving kunt aanvaarden, maar vergeven zelf is levenskunst, die vanuit de bijbel een heel eigen benadering kent. In de bijbel is vergeving niet alleen een zaak van leven in en door de Geest van Christus, maar Christus liet ons de weg van vergeving zien en ging die weg van vergeving. De impact op de wereld van de dader en het slachtoffer mag door de serie heen duidelijk zijn geworden.

In ieder geval is duidelijk dat vergeven niet hetzelfde is als “zand erover, we praten er niet meer over”. In vergeving moet je geloven, je er aan toevertrouwen, zowel als dader als als slachtoffer. Vergeving is een levensstijl, die niets uitgumt (vergeet), maar die wel alle hoop op een nieuwe dag in zich bergt en wat was tot nut en opbouw maakt voor wat zijn zal. Het is zoals Jezus ons liet zien: Hij gaf zijn leven in de dood en het bleek de doorgang naar een nieuwe, onverwachte dag te zijn in de opstanding. Maar ook na de opstanding spreekt Hij van de noodzaak te vergeven en vergeving te ontvangen.

Vergeven leer je door trainen in het leven door de Geest van Christus. Je leert dan ook wat toerekenen is en hoe barmhartigheid zich de ene keer vertaalt in de schuld bij de dader laten en de andere keer in het opheffen van de schuld. Leren vergeven is voor een slachtoffer ook de weg van zelf verlost worden uit de gevangenis van beschadiging, verlamming, woede en zinnen op wraak. Maar ook hier speelt geloof een onuitwisbaar belangrijke rol. Het is zaak te geloven in vergeving en niet in wraak.

Tot slot mag duidelijk zijn, dat vergeven en ons Nederlandse justitiële apparaat elkaar niet bijten. In de samenleving is het nodig dat regels het samenleven dwingend mogelijk maken. Het is nodig dat een dader wordt bestraft wanneer het leven van een ander mens wordt benadeeld. Zo zit de maatschappij in elkaar. Maar daar houdt justitie op. Na de daad en de straf zijn er nog steeds een dader en een slachtoffer, die een nieuwe dag krijgen. Wil je die dag in vrijheid instappen met alles wat je van gisteren meeneemt dan kan dat alleen door het geloof in vergeving. Geloof je niet in vergeving dan blijf je gevangene van de ellende en dat geldt voor de dader en voor het slachtoffer.

Voorlopig slot. Als er reacties zijn die een nieuw blog nodig maken dan ga ik weer verder met schrijven over vergeving.

Vergeven (12) – Tijd en eeuwigheid

Ik weet dat sommige lezers al een tijdje op dit blogje wachten en dat maakt het schrijven ervan best lastig. Een aantal keren kreeg ik de vraag of Jezus ons niet leert dat als wij zonden niet vergeven die zonden ook nooit vergeven worden. Anders gezegd: Heeft ons wel of niet vergeven eeuwigheidswaarde? Zeker voor mensen, die uitgaan van een eeuwig oordeel en de daarbij onherroepelijke bestemming van een mens (hemel of hel) is deze vraag van enorm belang. De vraag komt voort uit een woord van Jezus (Johannes 20 : 23 HSV): “Als u iemands zonden vergeeft, worden ze hem vergeven; als u ze hem toerekent, worden ze hem gehouden.” Eerst maar even wat studie-opmerkingen.

De belangrijkste opmerking is hier het moment waarop Jezus deze woorden spreekt. In de voorafgaande verzen zet Hij de hoorders in het domein van de Geest van God. We lezen in vers 21 en 22 (HSV): “Jezus dan zei opnieuw tegen hen: Vrede zij u! Zoals de Vader Mij gezonden heeft, zend Ik ook u. En nadat Hij dit gezegd had, blies Hij op hen en zei tegen hen: Ontvang de Heilige Geest.”  Met deze woorden legt Jezus een direct en onlosmakelijk verband tussen de hoorders en God. Dat verband is onverbrekelijk, omdat de hoorders voortaan zullen spreken in en door de Geest van God. Anders gezegd: Wat God in een bepaalde situatie zou zeggen komt, omdat de Geest van God in deze mensen woont, uit de mond van deze mensen. Er is dus geen breuklijn tussen wat God zegt en wat deze mensen zeggen in de situatie waarin vergeven wordt of juist niet. Dit feit wordt nog eens onderstreept door het feit, dat Jezus begint met te zeggen, dat Hij deze mensen zendt, zoals God Hem gezonden had. Er is dus absoluut sprake van Gods autoriteit in wat deze mensen zeggen.

Een tweede opmerking maak ik over de relatie tussen wat deze mensen zeggen en wat zal “worden” gedaan. Ik heb de HSV-vertaling iets consequenter gemaakt door “blijven toegerekend” te vertalen met “worden gehouden”. De betekenis is hetzelfde, maar wordt door mijn vertaling wat gemakkelijker te begrijpen. Zonden blijven standaard op de dader liggen. Het zijn zijn zonden en er is normaal gesproken geen manier om daar los van te komen. Dat is ook zijn eigen schuld en aan niemand anders te verwijten. Dat is de lading van “worden gehouden”. God verandert de situatie niet. Pas als iemand in en door de Geest van God zonden vergeeft dan worden ze vergeven. Dat is natuurlijk logisch, omdat God zichzelf niet kan tegenspreken. Kon dat wel, dan zou Hij zeer onbetrouwbaar zijn.

De derde opmerking voel je wellicht al aankomen: Vergeven en niet-vergeven zijn linke soep. Laat ik het recht voor zijn raap vragen: Wiens leven wil jij op jouw geweten hebben? Begrijp me goed, ik ga niet zeggen, dat het dus maar goed is om altijd te vergeven. Jezus lijkt af en toe die kant op te gaan, maar je zou de slachtoffers wellicht geen recht doen en dan heb je hun leven op je geweten. Maar ook deze opmerking maakt duidelijk, dat vergeving linke soep is. En toch zet Jezus zijn hoorders op dit kruispunt. Ik denk dat Jezus dat doet om de kans op en de ernst van vergeving zonneklaar te maken. Het moet duidelijk zijn, dat het “ertoe doet in onze wereld”.

De vierde opmerking zet ons leven onder een soms ongemakkelijke, maar altijd gezonde spanning. Tussen het spreken van de mens en het “worden vergeven of gehouden” van de kant van God zit ruimte. Aan de ene kant zijn beiden naadloos aan elkaar verbonden, maar aan de andere kant ook weer niet. Indien iemand hoort dat er geen vergeving is kan hij het juist gaan zoeken en vinden. Uiteraard zeggen we ook hier, dat het de Geest van God is, die in deze dader werkt. Het kan zijn dat juist het niet-vergeven verlossing gaat brengen omdat de dader zich door het niet-vergeven bewust wordt van de ernst van de zaak. Deze ruimte lees ik in het verschil tussen vergeven en worden vergeven, toerekenen en worden toegerekend. Deze ruimte is als een deur in een blinde muur zonder deur.

Een laatste opmerking zit in het werk van de Geest. Het is niet nodig om als mens eerst helemaal uit te plussen en te minnen wat jij denkt dat de Geest van God zou doen. Doe je dat wel dan zet je je eigen verstand boven het werken van de Geest of laat je je gevoel de baas zijn over de wegen van de Geest. Deze opmerking is voor ieder die leeft in de Geest van Christus gesneden koek. Je luistert biddend naar alle woorden en signalen en Gods Geest wijst je de weg die je gaan mag, gaan zult, gaat. En vanuit die hoek gezien is Jezus’ opmerking naadloos de waarheid. En alleen zo zullen mensen God ontmoeten in de dienst van vergeven of toerekenen.

(wordt vervolgd)

Vergeven (11) – De dader

Het wordt nu toch tijd om eens van de kant van de dader tegen vergeving aan te kijken. En met dat ik dit zeg komen er allerlei gedachten uit irritatie naar boven. Hoe durf je mij dader te noemen! Wat een eigengereide manier van interpreteren! Jij durft mij te veroordelen? Zelfs als de daad niet te ontkennen is (want voor de rechter overtuigend bewezen) zal ik als dader in de eerste plaats proberen mijn daden aanvaardbaar te maken. Daar zijn allerlei mechanieken en methodes voor. Ik kan gewoon blijven zeggen dat ook de rechters het niet juist zien en die kans bestaat natuurlijk. Maar ik kan ook alles op alles zetten om duidelijk te maken dat het helemaal niet zo erg is als de mensen, de slachtoffers zeggen dat het was. Ik kan ontoerekeningsvatbaarheid claimen, hoewel dat wel een schaamtevolle weg is. Ik geef immers mijn handelingsbekwaamheid op en dat wil denk ik niemand. Als ik er dan nog niet uit kom kan ik toegeven en sorry zeggen in de hoop dat dat moment zo kort mogelijk zal duren. In het uiterste geval kan ik zeggen dat God mij al heeft vergeven. En met die laatste opmerking trek ik alle verdere spreken over zonde, schuld, beschadiging en vergeving uit de waarneembare werkelijkheid. Zo gezegd lijkt mij dit de meest egoïstische manier van omgaan met zonde en schuld, maar aan de andere kant is het ook mogelijk dat ik als dader niet anders meer kan dan deze weg gaan.

Voor de goede orde: Het bovenstaande is gekeken vanuit een dader, die niet met zijn daden in het reine kan komen en juist dat niet wil of kan zeggen. Een dader, die zégt dat het hem / haar niet lukt met zichzelf en zijn daden in het reine te komen is een ander type dader. Van deze dader kun je een oprechte poging verwachten om wat verkeerd ging of is gedaan weer recht te krijgen. Daar kunnen allerlei redenen voor zijn. Het kan zijn dat de dader de pijn en de schade niet aan kan zien en niets liever wil dan dat het slachtoffer verlost zal zijn van pijn en gevolgen. Het kan zijn dat de dader niet met een kwaad geweten kan leven. Het kan ook zijn dat de dader bang is voor een eeuwig oordeel. Er zullen zeker meer redenen te noemen zijn. Waar het mij om gaat is dat er daders zijn, die op zoek zijn naar vergeving en verlossing. Dat er bij deze woorden weer heel veel zijwegen en varianten te bedenken zijn is mij geheel duidelijk. Ik stel het aan de orde om vergeving van de andere kant te benaderen.

Vergeving is van de kant van de dader gezien lang niet eenvoudig wanneer je als dader die vergeving juist zoekt. Als je de vergeving niet zoekt is de vergeving eenvoudig. Gewoon sorry zeggen en klaar is Kees. Maar als je de vergeving echt zoekt lijkt de weg haast onbegaanbaar. Hoe wil ik als dader nu weten dat mijn daden vergeven zijn? En als ik het al weet, hoe kan ik er dan mee leren leven, hoe kan de wond genezen? Zelfs oog in oog met het slachtoffer, zelfs als je het slachtoffer meerdere keren hoort zeggen dat het vergeven is is het nog niet eenvoudig om het te aanvaarden en verder te leven. Net als bij de apostelen in het vorige blogje past ook hier de vraag “Geef mij meer geloof”. Om vergeving te aanvaarden heb je geloof nodig. Je moet geloven, dat er vergeving is. Je moet geloven, dat het slachtoffer jou vergeven wil. Je moet geloven, dat als er vergeving is er ook een nieuw leven zal zijn en je verder kunt op jouw levensweg. Om deze dingen te geloven heb je een groot geloof nodig.

Hier zie ik zelf het grootste manco van vergeving op aarde. Mijn indruk is dat slachtoffers doorgaans best vergeven willen (als ze daar de kracht voor hebben), maar dat daders en vergeving vragen vaak niet samen gaan. Een tegendraadse gedachte is dan dat die twee niet samen gaan omdat men niet gelooft in vergeving. Nu kan het lijken alsof de hele christenheid wel gelooft in Gods vergeving, maar dat betwijfel ik. Het zou best eens kunnen zijn dat men niet graag overtuigd raakt van de noodzaak van vergeving en dat men daarom maar snel over de vergeving heen leeft. Gewoon zeggen dat God vergeeft en dat het daarmee wel OK is. Je ontkent de vergeving niet, maar laat hem ook niet binnen. Pas als je als dader bent aangewezen wordt het taai om vergeving te vragen en te aanvaarden. Dit wil echter nog niet zeggen dat de oprechte vraag om vergeving ook de voorwaarde moet zijn voor het slachtoffer om te vergeven.

(wordt vervolgd)

Vergeven (10) – Geloof

Beste lezer, het even geduurd voordat ik een volgend blogje kon schrijven. Door privé-dingen werd mijn agenda gereorganiseerd en was er even geen tijd voor dingen, die niet urgent waren. Maar ik ga weer verder, want ik ben nog niet aan het einde van mijn gedachten.

================================

Je kunt je misschien al voorstellen, dat hoe dichter je bij Jezus komt hoe indringender de vraag naar geloof wordt. Dat is bovenal zo als je ziet wat Jezus doet, maar ik hou het hier even op wat hij zegt. Hij zegt vaak dingen, die in onze oren en ogen onmogelijk zijn. Denk aan dat je iemand die tegen jou zondigt zeventig maal zeven maal moet vergeven. Of lees de volgende passage eens:

3 Wees op uw hoede. Als nu uw broeder tegen u zondigt, bestraf hem. En als hij tot inkeer komt, vergeef hem.
4 En als hij zevenmaal per dag tegen u zondigt en zevenmaal per dag naar u terugkomt en zegt: Ik heb berouw, dan zult u hem vergeven.
5 En de apostelen zeiden tegen de Heere: Vermeerder ons het geloof.
6 En de Heere zei: Als u een geloof had als een mosterdzaadje, zou u tegen deze moerbeiboom zeggen: Word ontworteld en in de zee geplant, en hij zou u gehoorzamen.
(Lukas 17 HSV)

De vraag van de apostelen is voor mensen heel begrijpelijk. Als je daadwerkelijk gaat doen wat Jezus zegt dan heb je bovenmenselijk geduld en geloof nodig. Wie van ons zou die broeder nog geloven als hij voor de derde of de vierde keer die dag terugkomt om vergeving? We zouden waarschijnlijk bij de tweede keer al afhaken. Maar ook aan dezelfde persoon een paar keer per dag vergeving vragen is in onze oren al niet mogeijk. Ook daar heb je een heel groot geloof voor nodig. Geen wonder dat er gevraagd wordt om meer geloof. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat die vraag ook nog wel eens cynisch zou kunnen klinken. Niets menselijks is ons vreemd, ook het ongeloof aan Jezus’ woorden niet. We zijn niet altijd vroom.

Het antwoord van Jezus vinden we wellicht weer niet begrijpelijk. Niet wanneer de vraag serieus bedoeld is, maar ook niet als hij cynisch bedoeld is. Jezus lijkt te zeggen dat een heel klein geloof al tot het onmogelike in staat is. Geloof als een mosterdzaadje. Dus als we geen been zien in zevenmaal vergeven dan hebben we zelfs dat kleinste geloof niet? Of reageert Jezus op het cynisme, waar hij een vorm van ongeloof in ziet? Als jullie al zo reageren zal het ook nooit wat worden met die vergeving van jullie! Maar van Jezus verwachten we geen sneer of cynisme, hoe wij onze vraag ook stellen. Dus laten we zijn antwoord eens serieus nemen.

Het is inderdaad zo dat als je met een klein geloof begint je het gewoon ziet groeien. Dat is wat lastig uit te leggen, maar geloof bevestigt zichzelf. Dat is het mooie van geloof. Het bezit kiemkracht en laat zich niet tegen houden. Je zou het ook anders kunnen zeggen: Geloof wordt waar. Alsof het vanzelf gaat. Als je dus met een heel klein beetje geloof een ander vergeeft wordt het als vanzelf waar. Het feit dat de ander voor de tweede keer bij je terugkomt om vergeving te vragen bewijst dat jouw eerste vergeving werkt. Het werkt misschien nog niet zo goed dat de ander niet meer tegen jou zondigt, maar wel zo goed dat de ander de relatie met jou zeer op prijs stelt en dus de weg van vergeving is gaan bewandelen. Wat wil je nog meer!

Wat wil ik nog meer? Dat hij stopt met zondigen! Nu ja, nog liever heb ik dat hij het goede leert doen. En dan zeg ik: Daar is hij dank zij jouw vergeving al mee begonnen! Hi heeft berouw leren kennen, heeft vergeving leren vragen en wandelt op de weg van het loslaten van het kwaad, de meest elementaire betekenis van het woord vergeven!

(Wordt vervolgd)