Homofilie

Ik heb mezelf weer een beetje beter begrepen. Ik ga voor de HERE God en Zijn Woord! En voor allen, die Zijn Woord in geloof willen volgen. En voor het lichaam, waarin al die gelovigen hun plaats hebben. En voor de organisatie, die al die plaatsen samenbindt. Maar af en toe steekt er een graatje heel erg dwars in mijn keel en heb ik tijd nodig om mijn plekje te vinden. Heel soms doe ik dat leesbaar voor iedereen. Waarom? Omdat ik weet, dat velen ten aanzien van de kwestie die op dat moment speelt erg in verlegenheid zijn, maar het niet durven of kunnen uiten. Zo ook in de kwestie van homoseksuele relaties en de kerk. Ik weet uit vele gesprekken, dat veel mensen met de kwestie in hun maag en hart zitten. Als ik de mensen goed beluister is de eerste spanning de relatie met jezelf wanneer je ontdekt anders te zijn dan de meerderheid door wie je tot op dat moment bent opgevoed. Dan is er de spanning van de relatie met een mens, een geliefde met een andere gerichtheid dan jezelf. Dat is erg wennen voor sommigen. Er zijn ook zoveel vragen. Je eigen heden en toekomst, maar soms ook verleden is er mee gemoeid. Je moet opnieuw wennen aan jezelf. Dat geldt evenzo voor die vaders, die geen schoondochter krijgen en moeders, die geen oma worden. De wereld staat voor sommigen echt op zijn kop. Het geeft vervreemding en je zoekt houvast. Maar je moet vaak ook opnieuw wennen aan de ander. Dat komt meestal omdat je eerder in de jou bekende verhoudingen van man en vrouw dacht en handelde, maar nu moet inzien, dat die verhoudingen voor het leven veranderd zijn.

Waar vind je houvast? Gelovigen vinden dat in de bijbel en bij God. En als dat op een goede, gezonde manier gaat is dat een enorme steun. Troost, bemoediging, waarschuwing of correctie, ze maken het leven helderder, leefbaarder. Maar er kan ook een enorm probleem ontstaan. Een probleem kan ontstaan wanneer de bijbel voor meerderlei uitleg vatbaar lijkt te zijn en de uitleggers elkaar verdacht maken. Een mens raakt dan niet alleen in verwarring van zijn of haar eigen gevoelens, liefde, gerichtheid en sym- en antipathieën, maar nog meer door de elkaar bestrijdende berichten van de bijbeluitleggers. Er groeit twijfel aan wat juist houvast zou moeten bieden. Het helpt niet, wanneer een bijbeluitlegger zegt, dat hij de juiste uitleg heeft. Het helpt ook niet, wanneer meerdere bijbeluitleggers het ogenschijnlijk met elkaar eens lijken te zijn. Er zijn immers al andere geluiden gehoord. Het helpt helemaal niet wanneer een bepaalde uitleg als normatief wordt opgelegd. Het gezag van de uitlegger(s) is niet voldoende om de strijd van binnen tot rust te brengen. De strijd met innerlijke gevoelens is door gebrek aan normatieve eenduidigheid en een groeiend gevoel van eigen verantwoordelijkheid reeds te groot geworden. De meeste mensen volgen in die strijd die weg, die hen het beste lijkt te passen bij het wezen van God, zoals zij dat zien. En het hoeft geen betoog meer, dat die wegen enorm uit elkaar kunnen lopen. Welke autoriteit is er dan nog, die jou kan overtuigen en een specifieke koers kan laten gaan met behoud van het respect voor de ander?

Voor mijn eigen antwoord op dit soort vragen begin ik altijd met oriëntatie op de kern van het evangelie, een kern, die iedereen onderschrijft: Heb God lief boven alles en heb je naaste lief, hij is als jij. Schuilen bij God en bij mijn broeders en zusters is voor mij de beste optie. Bijbel en gebed. Het betekent voor mij eenvoudig de ander meerder achten dan mijzelf. Dat ervaar ik als zegenrijk. Gaandeweg groeit daar een gemeenschap uit, een samenleving. Samen bidden en bijbel lezen schept een onverwoestbare band. Niet zelden bleek het kunnen meeleven met de ander en zijn of haar zoeken en uitleggen verrijkend, bindend en relativerend te zijn. Hier ontstaat de eerbied voor het Woord van God, omdat eerst hier in volledige aanvaarding de openheid groeit om niet meer in standpunten en gelijk te denken maar in eenheid en verscheidenheid. Hier groeit de tafelgemeenschap in de onvoorwaardelijke liefde voor de ander. Wie dit begrijpt begrijpt ook, dat je de gemeenschap van brood en wijn, de eenheid in Christus’ liefde kunt meemaken met iemand, die heel hard moet vechten om met zijn (al dan niet) aangeboren aanleg geen kinderen te beschadigen. Maar hier groeit ook het besef, dat twee volwassenen alle liefde, kracht en hoop nodig hebben om elkaar te blijven herkennen en liefhebben in de kracht van de Geest van Christus, mannen en vrouwen gelijk. Brood en wijn in de strijd van alledag. Het ware beelddrager Gods zijn door de volharding in de liefde tot God en de naaste. En voor mijn lezers zal het geen geheimtaal zijn als ik zeg, dat je deze kracht van God gegeven moet zijn.

En als iemand dan van één of twee van mijn tafelgenoten zegt, dat hij / zij niet mee mag doen heb ik de neiging heel erg verontwaardigd te worden. Wij zijn in de kring, omdat we het niet van onszelf verwachten, maar ons heil buiten onszelf in Christus Jezus zoeken. Volharding in zonde maakt dat iemand buiten de gemeenschap komt te staan, niet dat anderen zeggen te weten dat iets wat je doet zonde is. Natuurlijk zijn er intense spanningen op dat punt. Wie van ons is wel zo roomblank, dat hij of zij niet van volharding in (een) zonde kan worden verdacht? Wie van ons weet wel precies te vertellen waar de grens van het koninkrijk ligt? Soms zijn de dingen in deze evident, ik heb ze ook meegemaakt. Tucht bracht vrede. Maar op een punt, waar (1) de bijbeluitleg uiteen loopt, (2) een mens niet beschadigd wordt door het enkele feit van de homoseksuele gerichtheid van zijn of haar partner en (3) een gemeenschap in de kracht van de Geest de durf heeft om over de eigen schaduw heen te stappen, raak ik enorm in verwarring wanneer een geluid van buiten op dwingende toon die gemeenschap van brood en wijn verbiedt.

Verwarring mag natuurlijk niet het laatste punt zijn en (de HERE God kennende) zal het ook niet het laatste punt zijn. Voorlopig ga ik maar dat doen, wat tot op heden nog steeds het leven in mijn bestaan heeft gebracht: Bidden en bijbel lezen. Het visiedocument levert goede stof om me toe te verhouden, maar als het een meningengesprek of een gelijk-hebben-strijd wordt leg ik het weg en hou me bij de bijbel, het gebed, brood en beker met hen, die God aan mijn levensweg toevertrouwde.
En de boer ….. hij ploegde voort
En de vergaderingen …… zij vergaderden door en hielden na de sluiting op te bestaan.

Pffffffffff ………

Die ene langs de kant van de weg. Soms gebeurt het je gewoon, dat je die ene meer ziet dan de honderden op de weg. Al hoor je bij die honderden op de weg, de stem van die ene krijg je niet uit je oren en je gedachten. Wat gebeurt er dan? De communicatie ondergaat een paradigmashift. Van “wij en jij”, “meerderheid en minderheid”, “ man en vrouw” of “hetero en homo” verandert het gesprek in “jij en ik”. En dat is voor mij sinds die tijd (eerste pastorale ontmoetingen met homo-christenen in ’86-’89) zo gebleven. Geen grote woorden meer over de ander, maar optrekken met de ander. En ik heb mensen zien veranderen van mensen die met de massa een mening hadden over homo’s, vaak met bijbelteksten ondersteund, naar vaders, moeders, buren, familieleden en vrienden, die leefden met een homoseksuele man of vrouw en de bijbel. Het veranderde ook hun mening, hun bijbellezen en hun houding in de gemeente van Jezus Christus. Die ene langs de kant van de weg trok meer hun aandacht dan de menigte op de weg en de overtuiging van de massa. Ik heb slechts één keer iemand ontmoet, wiens eerder geuite mening gelijk bleef ook na de coming-out van zijn kleinkind.

Ieder, die die weg gegaan is, zal weten dat ook je eigen bijbellezen en het eigen bijbelverstaan verandert. En voordat iemand anders je het verwijt maakt van opportuun bijbellezen heb je jezelf dat verwijt al menigmaal gemaakt. Je schaamt je, dat je de bijbel bent gaan inpassen in en aanpassen aan jouw wil en wens. Ook ik passeerde dat station. Het zelfverwijt was alleen niet het laatste, dat ik mezelf of anderen hoorde zeggen. Ik bleef de vraag horen: “Wat maakt jou daarin anders dan mij?” Je bent voorwaar niet de enige, die de bijbel op eigen-wijze manier leest. De waarde en waarheid van die opmerking is mij door de jaren heen gebleken. In Almere kent men inmiddels de zinsnede, die daar voor mij uit is voortgekomen: We lezen samen de bijbel, niemand heeft in uitleg gelijk, maar we zijn in uitleg aan elkaar gelijk en Gods Woord staat boven ons allen in gezag. Dat gezag gaat voor mij zo ver boven mij uit, dat het luisteren naar de ander steeds opnieuw een verrijking blijkt te zijn. Wij zijn als mensen en gelovigen daarin aan elkaar gelijk. En die waarheid bleek ook op de dag, dat ik het visiedocument van de CGK-synode las en herlas.

Het document zit zorgvuldig opgebouwd in elkaar. Het staat als een huis. Het wekt ook zeker de indruk, dat er niet of nauwelijks tegen in te gaan is. Ik kan dat met mijn kennis en tijd ook niet op een effectieve manier. Volgens mij wil ik dat ook helemaal niet. Vanaf de eerste letter tot de laatste punt ademt dit document de bezigheid van een metselaar, die steen voor steen een zeer ingewikkeld bouwwerk realiseert. En het resultaat mag er wezen. Het laat geen openingen en kieren zien, waar mogelijk nog ruimte voor een andere dan de voorgestelde praxis denkbaar zou kunnen zijn. De inhoudsopgave laat de blauwdruk van de uitspraak al zien en de metselaar, die aan de hand van die uitgezette lijn aan het werk gaat, kan er op vertrouwen, dat het een nauwsluitend en stevig staand geheel zal worden. De andere kant van deze zorgvuldigheid is de immense spanning, waaronder dat gebouw zal staan. Die spanning is zo groot, dat het niet zal blijven staan. Daar hoef ik niets voor te doen, dat zit in de intentie van de architect. Die intentie is zonder meer duidelijk: “De Schrift laat geen ruimte voor een beleving van een homoseksuele relatie in liefde en trouw.”

Maar dat is toch de uitkomst van het onderzoek en niet een intentie tot bewijs? Beschuldig ik de opstellers nu toch van faul play? Nee, helemaal niet, zeg ik in alle denkbare toonaarden. Ik constateer alleen, dat het document de procrusteskast voor de homoseksuele broeder of zuster zeer nauwkeurig in elkaar heeft gezet. Die ene langs de kant van de weg is die ene in de kast geworden. En hij of zij moet daar ook alleen blijven. En dat breekt mijn hart. Een gebroken hart is een onhandig ding als je een discussie moet aangaan. Dat wil ik dan ook niet, ik wil geen discussie over mensen, maar ik wil wel mijzelf begrijpen. Wat doet mij nu zo’n pijn bij het lezen van het document? Het is die ene. Dat weet ik inmiddels. Het is ook de meerderheid, die enorm blij zal zijn met het document. Ik voel me met die ene verloren tussen heel veel mensen. Maar het is ook het feit, dat de bijbel niet eenduidig is in dezen. De conclusie van het document is helder, maar hetzelfde document laat zien, dat die conclusie niet louter uit de bijbelteksten voortkomt. Op p34 staat te lezen (en lees het a.u.b. in zijn setting): “We kunnen niet eenvoudig een rechtstreekse lijn trekken vanuit de genoemde teksten naar gemeenteleden die in een gelijkgeslachtelijke relatie van liefde en trouw leven.” Deze constatering zet mijns inziens de deur open naar diverse uitkomsten. Toch verandert die constatering de koers naar de uiteindelijke uitkomst niet. De koers leidt ten aanzien van andere uitkomsten op p50 tot de opmerking “… de bewijslast ligt dan bij wie afwijkt van die lijn. Een afwijkende lijn hebben wij in elk geval in de Bijbel niet kunnen ontdekken.” En dan is volgens de opstellers de conclusie duidelijk: “De Schrift laat geen ruimte voor een beleving van een homoseksuele relatie in liefde en trouw.” Maar stel je nu eens voor, dat je het werkwoord “toelaten” in deze zin zou vervangen door “kennen”, dan heb je op basis van dezelfde studiegegevens een even plausibele conclusie. “De Schrift kent geen beleving van een homoseksuele relatie in liefde en trouw.” Een millimeter verschil. En we weten, dat een millimeter koersverschil in Amsterdam leidt tot heel andere bestemmingen in Afrika. En wanneer je dan het zinnetje “Een afwijkende lijn hebben wij in elk geval in de Bijbel niet kunnen ontdekken” beziet in het kader van ons algemeen menselijk onvermogen om ongekleurd te lezen, dan hoor je opeens de stem weer van die ene in de procrusteskast. Aan de andere kant van de muur klinkt gedempt het “ik lees het anders!” Het feit namelijk, dat je die afwijkende lijn niet kan vinden kan heel goed liggen aan het feit, dat je die dingen niet ziet, die jouw oog niet kan zien, omdat hij daartoe niet is uitgerust. Hoe vaak ik niet heb moeten horen, dat ik vaker naar vrouwen moet luisteren in de voorbereiding van een preek waar vrouwen in voorkomen …. (zucht). Maar ik zie niet met een vrouwenoog.

Er zijn wel degelijk andere lijnen te lezen en ook gelezen. Ze zijn alleen niet te lezen voor de meerderheid van de kerkelijke autoriteit, zeg maar de meerderheid op de weg. Maar andere christenen, die de schriftvisie van het document delen, zien wel degelijk een andere lijn. Lees het commentaar op de site van Het Gekrookte Riet maar eens. Daar wordt een lijn gezien van verbod op (alleen al) het spreken met homo’s. Of lees lijnen als die in het werk van Wietske de Jong, Marco Derks of Ruard Ganzevoort. Maar wil ik die lijnen gaan bewijzen? Nee. Het kost me geen moeite om die behoefte te onderdrukken en volgens mij zitten die schrijvers daar helemaal niet mee.

En dan is er na jaren wachten een visiedocument “Homoseksualiteit en homoseksuele relaties”. Uiteraard zoek ik eerst naar de centrale uitkomst. Die vind ik op meerdere punten, maar samengevat op pagina 50: “De Schrift laat geen ruimte voor een beleving van een homoseksuele relatie in liefde en trouw.” In een paar statements is de impact voelbaar. Homoseksuele relaties worden getypeerd als “zonde”, zijn daarom uiteindelijk ook tuchtwaardig en blokkeren de toegang tot het avondmaal. Als klap op de vuurpijl wordt gezegd, dat ieder zich aan deze uitspraak van de synode dient te houden, zowel kerkordelijk (synodaal-presbyteriaal systeem en het gezag over de lokale kerken) als pastoraal (het is niet goed, dat in de ene gemeente een andere praxis is dan in de andere).

Na een paar dagen zuchtend ademhalen en een paar keer herlezen daalt het stof en groeit de waardering voor het worstelende aspect van dit document. Er groeit ook waardering voor de grondigheid. Er ontwikkelt zich in mij een eigen reis met de woorden uit dit document, die mij opnieuw nieuwe inzichten brengen, maar ook een nieuwe verwarring. En die verwarring wordt groter naarmate ik het document vaker ter hand neem. Het is deze verwarring, die alarmerend op mij werkt. Ik zal het proberen uit te leggen.

Stel nu eens, (1) dat ik met de tekstanalyses mee kan gaan, (2) dat ik het geschetste beeld van het geheel van de Bijbelse hoofdlijn ten aanzien van man en vrouw herken en (3) dat ik de correlatie tussen het avondmaal en Koninkrijk van God aanvaard, trek ik dan dezelfde conclusies als het document? Maar wat moet ik dan met de alarmbellen van binnen?

Een opnieuw bestuderen van de Schrift levert geen nieuwe gezichtspunten op. Ik kan het zeker niet beter dan vele van mijn voorgangers. En daarin maakt het ook niet uit of je het ermee eens bent of niet. De punten die gemaakt kunnen worden zijn al gemaakt en het punt van het visiedocument is daar één van de grootste van: De Schrift laat geen ruimte voor een beleving van een homoseksuele relatie in liefde en trouw. Maar ik constateer wel, dat het één gezichtspunt is naast anderen, die op hun manier en in de ogen van hun verdedigers plausibel zijn. Een hernieuwd bestuderen brengt ons daarin niet verder en zeker niet nader tot elkaar. Is er dan een reden, waarom ik de visie in het document boven andere visies zou stellen? Ja, die is er. Mijn eigen gevoel. Ik ben een HeMa-lezer. Ik hoor bij de dominante leescultuur in de kerk, de wereldkerk mag ik wel zeggen. Maar dat is meteen een enorme (want dominante) valkuil.

Onze HeMa-cultuur is zo dominant, dat wij vaak niet eens door hebben, dat er überhaupt sprake is van een dominante lees- en uitlegcultuur, van een bril. Zelfs in mijn schrijfsel is die cultuur zo dominant, dat ik het niet eens door heb. Alleen iemand uit een ander, niet dominant, deel van onze cultuur kan pogingen wagen om mij mijn blinde vlekken te laten zien. Dat maakt het opnieuw bestuderen van de teksten ook zo hachelijk. Het is een herhaling van zetten met een verwachte uitkomst. Aardige vraag is wel: Op basis waarvan verwachtte ik bijvoorbeeld de uitkomst van het synoderapport? Mijn antwoord is, dat ik die uitkomst verwachtte omdat ik de opstellers ken. Zij zijn als ik: Hetero mannen in een heel specifieke religieuze omgeving met een heel eigen geschiedenis. Die beide laatsten (omgeving en geschiedenis) maken het HeMa-lezen van veronderstelde homo-teksten lastig voor heteromensen, maar exponentieel lastiger voor homomensen uit dezelfde omgeving en geschiedenis. De dominantie van de uitleg door een 93%-grote meerderheid, die bovendien nog door mannen wordt bestuurd, maakt het schier onmogelijk om als klein spelertje in de hoek van het speelveld je stem gehoord te krijgen. Het is niet dat men niet luistert, het is dat men niet verstaan kán. Maar juist dat niet-kunnen zou tot een houding moeten leiden, waarin de dominante de niet-dominante uitnemender acht dan zichzelf.

“Vandaag MOET ik bij jou thuis zijn”, zegt Jezus tegen een vertegenwoordiger van een verguisde minderheid. “De grootste zal de kleinste dienen”, zegt God tegen de draad van de geldende cultuur in. Ik begin me zeer ongemakkelijk te voelen in mijn HeMa-jas. Wrijf ik de meerderheid nu een zonde of faul play aan? Het zij verre van me! Ik probeer alleen te begrijpen, waarom van de overgrote meerderheid een gedefinieerde andere groep (een kleine minderheid) niet aan het avondmaal mag. Ik hoor helemaal bij de meerderheid. Sterker nog: Het document zou uit mijn geloven, lezen en denken kunnen zijn voortgekomen. Ik voel mij geheel één met de wijze van denken en analyseren. En juist dat doet bij mij alle alarmbellen afgaan. Ik krijg het zeer ongemakkelijke gevoel, dat ik in de massa sta en het uitschreeuw tegen de enkeling. Erger nog, dat ik dat als lid van de massa niet alleen doe omdat ik deel van de massa ben, maar me ook tot in mijn tenen kan vinden in wat geroepen wordt. Of het toppunt: Dat ik in dit alles ook nog de Naam van God noem als bron van mijn overtuiging. Je zou dus aan alle kanten verwachten, dat ik geen protest aanteken tegen de in het document verwoorde visie van de meerderheid. Maar wat is het dan, dat mij zo diep raakt, dat ik niet eens de neiging heb om gelovigen met een homoseksuele praxis te weren van het avondmaal? Ik zie mij al aan de tafel staan …. Ik kan niet eens mijn mond open krijgen tenzij om te zeggen “Komt allen tot mij …”. Maar wat roept mij dan zo luid tot de orde, dat ik mezelf niet met de conclusie van het document de praxis van de kerk in zie gaan?

Het is die ene, die langs de kant van de grote beweging staat en zegt: Ik lees het anders. Hij / zij heeft mijn aandacht getrokken. Het kostte mij in 1986 – 1989 moeite om de conclusie te trekken, dat het ook zó kan. Maar het gebeurde wel. Ik kon niet anders zeggen dan: Je kunt ook zó zijn en zó lezen. Natuurlijk was het eerste verwijt aan de ander, dat hij (het waren toen drie hij’s) de bijbel alleen maar zó las, omdat hem dat nu eenmaal beter uit kwam. Eén van de drie antwoordde toen: En wat maakt mij daarin dan anders dan jou? Het sloeg in als een bom en mijn zoektocht was een feit.

Het – is natuurlijk heel verleidelijk om Jezus dat te laten zeggen en doen, wat in mijn straatje te pas komt. Het mag inmiddels duidelijk zijn, dat ik dat niet kan maken, want in deze serie heb ik al zoveel munitie voor de lezer klaar gelegd, dat hij of zij ieder idee van mijn kant kan pareren als een door mijn eigen gerichtheid bepaald idee. U als lezer kan inmiddels gemakkelijk zeggen: “Hij zal wel dit willen en hij zal wel dat willen. En dus zal hij wel zus schrijven en zo tenderen.” En dan is zelfs de vraag wat Jezus zou doen verdacht als een poging om in het antwoord daarop mijn eigen wil en mening te positioneren als de juiste. Kortom: Ik ben zelfs in deze inleidende woorden al geheel verdacht.

Maar draait het eigenlijk wel om mij? WWJD? Het lastige punt wordt nu, dat wij, de lezer en ik, nu de neiging hebben om ons te vermeien in allemaal schriftstudie van woorden en daden van Jezus. Maar dat brengt ons niet verder als wij niet onze bril af zetten of op zijn minst in onze studie verdisconteren. Anders gezegd: Als ik de ander niet de volle ruimte geef bij het beantwoorden van die vraag ontstaat er nooit een leefbare samenleving tussen hem en mij. …. Kunt u dat zien? …. Wat zou Jezus dus doen? De vrouw bij de put de ruimte geven. Tegen Zacheüs zeggen, dat Hij vandaag bij hem MOET (!) eten. Pilatus de ruimte geven door te zwijgen. Een moordenaar ten hemel verklaren. Hier word ik helemaal stil van en kijk mijn homobroeder en -zuster aan. Maar tegelijkertijd zit ik op de smalle grens tussen liefde en haat.

NEEM NU EERST EEN MOMENT STILTE VOOR GEBED.
ik wacht wel even ….
……
Heb je nu gebeden? Okee, dan ga ik verder.

Er gebeurt bij mij van binnen nu iets heel vreemds. Het voelt als een wenteltrap naar beneden en naar boven tegelijk. Ik kom er achter, dat ik meer moeite heb met het brood te delen met iemand, die niet met een homostel aan tafel wil, dan het brood te delen met het homostel. Maar dieper dan dat: Ik merk, dat bovenstaande voor mij helemaal niet het criterium voor het wel of niet delen van het brood is. Mijn eigen wil en wens met wie ik wel of niet wil delen lijken te vervagen. Zou ik niet enorm gezondigd hebben met het denken in die tegenstelling? Woorden als “Komt allen tot mij, die vermoeid en belast zijn” en “ik moet vandaag in jouw huis zijn” en “ook ik veroordeel u niet” en “Hij werd met ontferming bewogen, want zij waren als schapen zonder herder” zijn opeens boven onze tegenstellingen uitgestegen. Mensen worden direct aangesproken en niet na een goedkeuring of na een rake typering van hun zonden. Ieder, die wordt aangesproken en geraakt, komt dichterbij. Alsof het een vrede is, “die alle verstand te boven gaat”. In een ontwapenende verlegenheid zie ik de homo-bezwaarde samen met de homo belijden last te hebben van de zonde en zich voor God verootmoedigen. En ze zeggen tegen elkaar: “Ik heb geen last van jouw zonde, maar van mijn eigen zonde. Maar als ik de schaal doorgeef zie ik jou van genade leven en weet ik opeens “hij is als ik” (Buber-vertaling van het liefdegebod).” De vrede, die mijn verstand te boven gaat, doet mij zeggen: Laat het oordeel maar aan God over, voor ons is er alleen genade. Laat dat genoeg zijn!

Natuurlijk weet – ik, dat we nu opnieuw de exegetische strijd aan kunnen gaan, maar daar komen alleen maar verliezers uit. Dat kan dus ook. Het is mogelijk, dat de bestudering van Gods Woord alleen maar veriezers oplevert. De grootste verliezer is dan wel de Heer van het Koninkrijk van genade. En wellicht is dat ook een kleur van het zwijgen van Jezus tegenver Pilatus …..

Genoeg voor één bijdrage. WWJD? Markus 6 : 31.