Eenzaamheid

De post-individualistische samenleving (73)

Het gaat niet goed met de sociale cohesie in Nederland. Anders gezegd: De mensen plakken niet meer aan elkaar, hebben geen boodschap meer aan elkaar, gaan voor zichzelf. Gevolg: Meer eenzaamheid, meer bestaansonzekerheid en een grotere kwetsbaarheid. Nu ja, dat geldt natuurlijk niet voor alle mensen, maar voor slechts 54% (Almere en Lelystad), 53% (Amsterdam) of 47% (Nederland gemiddeld) van de 19+-ers. Een kortgeleden onderzoeksrapport adviseert de gemeente Almere om twee sporen te volgen: 1. Versterk de sociale veerkracht in de bestaande wijken en vergroot de maatschappelijke kansen van de Almeerders en 2. Richt je op toekomstbestendige stedelijke groei. Bij die laatste denkt men aan noodzakelijke randvoorwaarden voor nieuwbouw als taalontwikkeling, sociale stabiliteit en veerkracht. In de rest van het rapport vind je de uitwerking van deze adviezen. De toon van de uitwerking is dezelfde als de toon van de adviezen zelf. En naar die toon wil ik een moment kritisch luisteren. Wat hoor ik in deze adviezen? read more

De post-individualistische kerk (34)

Jouw melodie (1) (Ik heb dus een tweede blogje nodig hiervoor. Ik zal ze tegelijkertijd publiceren.)

Als we het beeld van de bourdon en de chanter (blog 33) nog even vasthouden kunnen we een volgende stap zetten op onze weg naar ontdekken van zin. Het lijkt zo te zijn dat naastenliefde de grondtoon, de basis, de essentie is van zingeving als je het aan Jezus vraagt. Toch zullen we uitgaande van die grondtoon niet allemaal hetzelfde doen. Wat wij doen is namelijk van heel veel factoren afhankelijk. Bijvoorbeeld je eigen mogelijkheden, de situatie waarin je je bevindt, je eigen afweging van goed en kwaad of de afweging die jouw naaste maakt van goed en kwaad. Dan mag de grondtoon naastenliefde zijn, onze woorden en daden binnen die naastenliefde kunnen oneindig verschillen. Die verschillen kunnen zelfs zo groot zijn dat ze elkaars absolute tegenover lijken. En nu passeren we een lastig punt: Is er een objectieve maat aan de hand waarvan we kunnen vaststellen wat uit naastenliefde is gedaan en wat niet? read more

De post-individualistische kerk (27)

Daar is de kerk

Wil jij? Dat is de vraag van Jezus aan de naaste van de dag in blogje 26. Het is natuurlijk niet altijd de vraag aan de naaste. Die vraag is toegespitst op de situatie, zoals elke vraag dat zou moeten zijn. In blog 27 zien we een andere ontmoeting met Jezus die ook een heel andere invalshoek heeft. En ook nu een oproep aan de doorgewinterde bijbellezer om te proberen de jou bekende uitleggingen even aan de kant te zetten en te letten op wat er tussen Jezus en zijn naaste gebeurt. Je leest het hele verhaal in Johannes 4. read more

De post-individualistische kerk (13)

Aan het werk!

Een oplettende lezer zal op dit punt van de wandeling kunnen opmerken dat de 1-op-1 ontmoetingen tussen mij en mijn naaste op zich niets te maken hebben met geloof. Een gelovige zal in die ontmoetingen God of Jezus willen zien, maar dit type ontmoetingen vindt op grote schaal plaats tussen een oneindige variëteit van mensen. Dus waarom zou je dat “kerk” willen noemen? En op zich is dat waar. Sterker nog, je wordt in deze mening ondersteunt door Jezus zelf. Hij vertelt in Mattheüs 25 iets opmerkelijks. Het gaat daar over de vraag wie het Koninkrijk van God binnen mogen. We lezen daar (in de vertaling van de HSV) dat Jezus het volgende zegt: read more

De post-individualistische kerk (11)

Had ik maar …..

In mijn vorige blog (nummer 10) zit volgens mij een cruciaal kantelpunt voor de individualistische mens. Let wel: Wij vormen een hyper-individualistische maatschappij. Het zelf bepalen, zelf doen, zelf geloven en zelf verantwoordelijk zijn de pijlers geworden van onze samenleving. En dat hyper-individualisme heeft de traditionele kerk als collectivistische onderneming van binnen uit uitgehold en zal ook grote nieuwe kerkbewegingen limiteren in tijd en grootte. Sterker nog, het individualisme leidt er al toe dat nieuwe bewegingen zelf al zeggen dat ze tijdelijk en beperkt zijn, dus niet de intentie willen hebben een blijvende gemeenschap te bouwen. Zij bouwen zelf het risico al in. Maar er zal altijd een kerk zijn. Hoe ziet die er na de hyper-individualistische periode dan uit? In mijn vorige blog zit een (misschien wel hét) kantelpunt van vraag naar antwoord. read more

On-thuis in de individualistische kerk

Een bemoediging

Het woord “kerk” betekent letterlijk “dat wat van de Heer is” en met Heer wordt de God van de bijbel of Jezus Christus bedoeld. Over die kerk kun je heel veel zeggen, maar ik stel het beeld nu scherp op de kerk van de individualist. Is er een kerk voor de individualist? Kan de individualist kerk zijn of kerk bouwen? Als je de definitie van “kerk” letterlijk neemt is het uiteraard mogelijk dat een individualist “van de Heer” is en ook dat de Heer door de individualist wordt geloofd en gevolgd. Hoe eigen de beslissingen van de individualist ook zijn, ze kunnen zeker kerkelijk zijn. Sterker nog: Zet een paar pure individualisten, die allemaal voor het geloof in de Heer hebben gekozen, bij elkaar en je ziet zowaar iets van een gemeenschappelijkheid, iets van een lichaam. read more

On-thuis in de collectivistische kerk

Een ontboezeming

In mijn blog “De post-individualistische kerk (1)” schilderde ik een beeld van de collectivistische kerk. Dat is de kerk waarin alle mensen dienen in te stemmen met de belijdenis, zich dienen te voegen naar de structuur (kerkorde) en geacht worden te geloven wat er als bijbelse waarheid wordt gepredikt. Het individu is er voor het collectief. In mijn blog “De post-individualistische kerk (2)” kon je een ontboezeming lezen dat ik me nog nooit zo on-thuis had gevoeld in de kerk als op die zondagmorgen in Krakau. Daar wil ik graag wat meer over vertellen. Na dit blogje komt er ook nog één over “On-thuis in de individualistische kerk”. read more

Wat een stilte! (2)

Stilte heeft veel gezichten en veel inhouden. Ik weet het. Stilte kan een bron van leven, genezing en herstel zijn. Stilte kan ook verstikkend en doods zijn als je alleen overblijft. Stilte kan deprimeren, tot wanhoop brengen. Als je roept lijkt iedere klank te worden geabsorbeerd door geluidzuigende wanden. En niemand luistert. Was je maar dood. En dat terwijl je juist wilde leven. En als je wat zegt worden de woorden in je vermenigvuldigd omdat je de enige bent die ze hoort en kan verwerken. En dus ga je je mond houden om je eigen hart niet te vermoeien. Zolang dat als er nu iemand zou komen je geen woorden meer zou weten om je hart in uit te spreken. read more

What about him?

De bijbel is bizar realistisch en meteen uiterst irreëel. De man die de missie verraadt, de goede aan de schandpaal (het kruis) nagelt en geen woorden vindt om zijn daden te verklaren, laat staan er excuus voor te vragen wordt leider van de missie, vervangt de goede en vindt meteen woorden om naar een ander te wijzen. Hoe realistisch wil je het hebben! Bijbelgetrouwe lezers zullen meteen weten waar ik het over heb en over wie ik het heb. Petrus in Johannes 21. Daar lezen we hoe Jezus omgaat met een verrader die geen berouw toont, zegt dat hij het toch echt goed bedoelt en vervolgens de aandacht naar een ander verlegt. Tot onze ontzetting maakt Jezus deze man tot herder van weerloze lammetjes. Absurd! Irreëel! Alle reden om vooral niet te doen wat Jezus doet! Volstrekt buiten elke werkelijkheidszin! read more

“…. bid dat dit onheil ons mag verlaten.”

Woorden van de minister van Justitie Grapperhaus voorafgaand aan het kerstfeest. Hij sprak uit dat hij dit keer “onwrikbaar” was en dat de kerken alleen online diensten moesten uitzenden en alle mensen thuis moesten bidden dat dit onheil ons mag verlaten. Ik laat me niet uit over ministeriële bevoegdheid en ambtelijke reikwijdte en ook niet over persoonlijke intenties en voorbeelden. Ik zal ook zwijgen over wat ik denk als een minister mij beveelt wat ik bidden moet. Maar de oproep tot gebed raakt mij wel en daar wil ik toch wat over kwijt. Voorop gesteld: Persoonlijk bid ik dit gebed. Straks zal duidelijk worden waarom. Maar ik zal het gebed niet uitspreken als ik de gemeente voorga in gebed op zondag. read more