Peter van Dolderen

Jozef de Rechtvaardige (2)

Wat moet je doen als blijkt dat jouw verloofde zwanger is uit de Heilige Geest? Je staat in ieder geval een tijdje flabbergasted langs de kant. Wat is hier aan de hand? Maar als je dan een beetje tot jezelf bent gekomen hangt het heel erg af van wie je zelf bent. Ben je een vlogger, die graag zoveel mogelijk likes wil hebben dan zul je waarschijnlijk al je skills in de strijd gooien om een vlog te maken, die meteen viral gaat. Je hebt een goudmijn in handen. De Zoon van God wordt zomaar in jouw handen gelegd! Binnenkort bezit je een jacht van een paar miljoen op de Middellandse zee! Ben je een angsthaas, slecht in het nemen van beslissingen, dan zul je stilletjes weglopen en rustig in een hoekje gaan afwachten wat er gaat gebeuren. Laat de anderen maar op een jacht in de Middellandse Zee gaan cruisen. Ben je Jozef de timmerman uit Nazareth dan kijk je eerst wat tora er van zegt. read more

Jozef de rechtvaardige (1)

Over Jozef, de timmerman uit Nazareth, zegt de bijbel niet zo veel. Maar wat er wordt gezegd is uitermate boeiend. Hij mag voor vele mensen een passant in de nacht zijn, de man naast de ezel of de achtergrondfiguur in de stal, voor wie nauwkeurig leest is hij veel meer dan dat. Hij is niet “meer” in roem of omdat hij zoveel “meer” in zijn mars had dan slechts een figurant in de geschiedenis. Nee, het meer bijkt als je nauwkeurig leest wat er wél over hem wordt gezegd.

Dat begint bijvoorbeeld al voordat hij persoonlijk aan ons wordt voorgesteld. In Mattheüs 1 vinden we een lange, gestileerde lijst met namen, die het “geslachtsregister van Jezus Christus” wordt genoemd. De opmerkzame lezer ziet al meteen, dat het geslachtsregister bij Jozef eindigt. Als je daarbij bedenkt dat Jezus wordt gezien als Zoon van God en niet van Jozef is het duidelijk, dat Mattheüs niet wil beginnen met aandacht te vestigen op Jezus, maar op Jozef. De menselijke lijn van Jezus zou moeten uitkomen bij Maria en niet bij Jozef. read more

Een bodemloze (?) kloof

“En bovendien is er tussen ons en u een grote kloof aangebracht, zodat zij die van hier naar u zouden willen gaan, dat niet kunnen en ook zij niet die vandaar naar ons zouden willen gaan.” (Lukas 16:26)

De woorden worden door Jezus in de mond gelegd van Abraham, die aan het feestmaal van de HEER spreekt met een (voormalig rijke) man in de hel. Het verbaasde mij altijd al, dat mensen van het feestmaal zouden willen opstaan om naar de hel te gaan en de mensen daar helpen. Maar, zo redeneerde ik, het is eigen aan de kinderen van het licht om de mensen in een / de hel te willen helpen. Ook al kost hen dat het feestmaal. Dus moest God er voor zorgen, dat Zijn kinderen niet uit de hemel weg zouden lopen om de hellegangers te gaan bijstaan. Neem het niet te letterlijk, alsjeblieft, want in zo’n God geloof ik niet meer sinds ik die God ben tegengekomen in diverse hellen. Hij gaat dus zelf ook op pad om te helpen en te redden. read more

Jezelf opnieuw uitvinden

Niemand heeft tot op dit moment de vraag gesteld, dus stel ik hem aan mezelf.

“Peter.”

“Ja.

“Waarom heb je in een paar uur tijd jouw Facebook, jouw Twitterlijn en jouw site leeg gehaald?”

“Ach, wat aardig, dat je dat vraagt. Ik zal het je vertellen. Op die drie media had ik veel berichten, blogjes, tweets en dergelijke staan over onderwerpen, die mij na aan het hart liggen. Voor een aantal van die onderwerpen geldt echter, dat ze een station zijn gepasseerd. Er is een beslissing over genomen, ze zijn afgehandeld, ze zijn van de agenda verdwenen of ze hebben een status quo bereikt, zijn in beton gegoten en vormen een nieuwe zuil. Dat betekent dat wat ik over die onderwerpen schreef zijn tijd gehad heeft. Of het nu wel of niet van invloed is geweest op de beslissingen is niet van belang. De tweets, blogjes en artikelen hebben nu geen nut meer. Dus verwijder ik ze. Nu stonden er natuurlijk ook wel blogjes en tweets en zo, die niets met die onderwerpen te maken hadden. Die had ik kunnen laten staan. Maar het uitzoeken daarvan kost me teveel tijd. Voor mijn site kan dat in de toekomst nog wel, maar voor Facebook (en in mindere mate Twitter) gaat dat niet. Daar sneuvelen dus alle posts. Wellicht dat ik op mijn site een aantal dingen terug plaats.” read more

De bijbel is toch niet veranderd?

Nee, de bijbel is niet veranderd en dat zal ook niet meer gebeuren. De wedervraag wordt dan: Waarom moeten dan in onze tijd de dingen anders gaan dan in het verleden? De bijbel zegt toch nog steeds hetzelfde? Waarom moeten er dan opeens andere posities zijn ten opzichte van homoseksualiteit, vrouw en ambt, positie van kinderen in de kerk, avondmaal, predikantschap, kerk en kerkgenootschap, belijdenissen en ga zo nog maar even door? De bijbel zegt toch al eeuwen hetzelfde?

Ieder van ons zal dit type gesprek kennen. Het vindt niet alleen in kerkelijke en religieuze setting plaats, maar op alle terreinen van het leven. De wereld is voor heel veel mensen verwarrend geworden en heel veel mensen zijn gestopt met zoeken en denken. Maar het wordt echt urgent als iemand zijn uiterste zekerheid ziet vergaan. Voor veel mensen is de bijbel dat nog steeds, ook voor mij. Het onfeilbare Woord van God! Dat kun je toch niet anders gaan uitleggen om je eigen zin te krijgen?! En het aparte is, dat iedere bijbelgetrouwe gelovige datzelfde denkt en voelt. Of je in de bijbel ruimte leest voor de kerkelijke emancipatie van man en vrouw of je leest die ruimte niet, de vragen blijven hetzelfde. Hoe komt het toch, dat wij er echt van overtuigd zijn, dat wat wij geloven ook werkelijk in de bijbel staat. Sterker nog: Hoe komt het dat wij het niet anders kunnen lezen dan wij lezen? read more

Het hekje.

Als kind hoorde ik ooit een dominee in de kerk spreken over “de gelijkenis van de verloren zoon”. Zo wordt doorgaans het verhaal genoemd, dat staat opgetekend in Lukas 15:11-32. Ik weet niet meer wat de voorganger er allemaal over zei, maar één ding is mij bij gebleven. De dominee tekende de vader als een grijze man, die de hele dag bij het tuinhekje stond te turen in de richting waarin zijn zoon verdween. Een levendig en toch stilstaand beeld. Het beeld heeft steeds weer nieuwe vragen bij mij opgeroepen. Eerst eenvoudige vragen. Waar zou het tuinhekje van gemaakt zijn? Zou het een hekje in een hoge heg zijn of in een hekwerk dat net zo laag en doorzichtig is als het hekje zelf? Waarom zit het hekje dicht? En meer van die vragen. Je kunt je als kind maar druk maken. Later kwamen er wat andere vragen. Kwam die zoon door al dat uitkijken nu sneller terug? Keek de vader zijn zoon als het ware terug? Bracht iemand hem een kopje koffie daar bij het hek? Moesten ze hem steeds roepen voor de maaltijd? De vragen zullen zeker met mijn toenemende leeftijd te make hebben gehad. Zoals in ieder geval ook de vraag of die vader niet beter kon omgaan met de andere zoon, de werknemers en de boerderij? Zouden die zich niet schromelijk in de steek gelaten voelen door die vader? Waar was de moeder van die jongen eigenlijk? Bleef zij ook bij het hekje staan? Ondertussen realiseerde ik me bij weerkeer dat het verhaal voor mij nooit verder kwam dan daar bij het hek. Slechts een enkele keer (als ik er zelf over preekte) kon ik aandacht opbrengen voor de ene zoon in zijn zelfgekozen misère of voor de andere zoon in zijn in mijn ogen terechte chagrijn. Verder leefde in mijn gedachten alleen die vader en met name de drukplek op zijn bovenbenen waar zijn lichaam de bovenrand van het hekje raakte. read more

PSS – Postbode Siemen Syndroom / ZS – Zaai Syndroom

Het PSS, het Postbode Siemen Syndroom. Veel hulpverleners, mantelzorgers en sociale werkers lijden ernstig aan PSS. Voor alle duidelijkheid stel ik postbode Siemen even voor. Hij is de postbode uit de serie Zaai van de VPRO. De rol werd vertolkt door Joep Onderdelinden. Google even en je vindt heel aardig materiaal uit die serie. Siemen werd regelmatig benaderd door Irma en Ingrid, die de onsterfelijke woorden spraken: “Postbode Siemen, wij vervelen ons en dus moet jij wat verzinnen!” Meestal antwoordde de postbode dan met het zinnetje: “Ik heb geen tijd. Ik moet werken. Dáárom!” Vervolgens ging hij weer zijn eigen wegen, die verder niet bekend werden. read more

HeMa-lezen (9 en slot) – Van God en Zijn Woord, gelovige, kerk en kerken

Ik heb mezelf weer een beetje beter begrepen. Ik ga voor de HERE God en Zijn Woord! En voor allen, die Zijn Woord in geloof willen volgen. En voor het lichaam, waarin al die gelovigen hun plaats hebben. En voor de organisatie, die al die plaatsen samenbindt. Maar af en toe steekt er een graatje heel erg dwars in mijn keel en heb ik tijd nodig om mijn plekje te vinden. Heel soms doe ik dat leesbaar voor iedereen. Waarom? Omdat ik weet, dat velen ten aanzien van de kwestie die op dat moment speelt erg in verlegenheid zijn, maar het niet durven of kunnen uiten. Zo ook in de kwestie van homoseksuele relaties en de kerk. Ik weet uit vele gesprekken, dat veel mensen met de kwestie in hun maag en hart zitten. Als ik de mensen goed beluister is de eerste spanning de relatie met jezelf wanneer je ontdekt anders te zijn dan de meerderheid door wie je tot op dat moment bent opgevoed. Dan is er de spanning van de relatie met een mens, een geliefde met een andere gerichtheid dan jezelf. Dat is erg wennen voor sommigen. Er zijn ook zoveel vragen. Je eigen heden en toekomst, maar soms ook verleden is er mee gemoeid. Je moet opnieuw wennen aan jezelf. Dat geldt evenzo voor die vaders, die geen schoondochter krijgen en moeders, die geen oma worden. De wereld staat voor sommigen echt op zijn kop. Het geeft vervreemding en je zoekt houvast. Maar je moet vaak ook opnieuw wennen aan de ander. Dat komt meestal omdat je eerder in de jou bekende verhoudingen van man en vrouw dacht en handelde, maar nu moet inzien, dat die verhoudingen voor het leven veranderd zijn. read more

HeMa-lezen (8) – Die ene in de procrusteskast

Die ene langs de kant van de weg. Soms gebeurt het je gewoon, dat je die ene meer ziet dan de honderden op de weg. Al hoor je bij die honderden op de weg, de stem van die ene krijg je niet uit je oren en je gedachten. Wat gebeurt er dan? De communicatie ondergaat een paradigmashift. Van “wij en jij”, “meerderheid en minderheid”, “ man en vrouw” of “hetero en homo” verandert het gesprek in “jij en ik”. En dat is voor mij sinds die tijd (eerste pastorale ontmoetingen met homo-christenen in ’86-’89) zo gebleven. Geen grote woorden meer over de ander, maar optrekken met de ander. En ik heb mensen zien veranderen van mensen die met de massa een mening hadden over homo’s, vaak met bijbelteksten ondersteund, naar vaders, moeders, buren, familieleden en vrienden, die leefden met een homoseksuele man of vrouw en de bijbel. Het veranderde ook hun mening, hun bijbellezen en hun houding in de gemeente van Jezus Christus. Die ene langs de kant van de weg trok meer hun aandacht dan de menigte op de weg en de overtuiging van de massa. Ik heb slechts één keer iemand ontmoet, wiens eerder geuite mening gelijk bleef ook na de coming-out van zijn kleinkind. read more

HeMa-lezen (7) – de crisis

En dan is er na jaren wachten een visiedocument “Homoseksualiteit en homoseksuele relaties”. Uiteraard zoek ik eerst naar de centrale uitkomst. Die vind ik op meerdere punten, maar samengevat op pagina 50: “De Schrift laat geen ruimte voor een beleving van een homoseksuele relatie in liefde en trouw.” In een paar statements is de impact voelbaar. Homoseksuele relaties worden getypeerd als “zonde”, zijn daarom uiteindelijk ook tuchtwaardig en blokkeren de toegang tot het avondmaal. Als klap op de vuurpijl wordt gezegd, dat ieder zich aan deze uitspraak van de synode dient te houden, zowel kerkordelijk (synodaal-presbyteriaal systeem en het gezag over de lokale kerken) als pastoraal (het is niet goed, dat in de ene gemeente een andere praxis is dan in de andere). read more