januari 2023

On-thuis in de individualistische kerk

Een bemoediging

Het woord “kerk” betekent letterlijk “dat wat van de Heer is” en met Heer wordt de God van de bijbel of Jezus Christus bedoeld. Over die kerk kun je heel veel zeggen, maar ik stel het beeld nu scherp op de kerk van de individualist. Is er een kerk voor de individualist? Kan de individualist kerk zijn of kerk bouwen? Als je de definitie van “kerk” letterlijk neemt is het uiteraard mogelijk dat een individualist “van de Heer” is en ook dat de Heer door de individualist wordt geloofd en gevolgd. Hoe eigen de beslissingen van de individualist ook zijn, ze kunnen zeker kerkelijk zijn. Sterker nog: Zet een paar pure individualisten, die allemaal voor het geloof in de Heer hebben gekozen, bij elkaar en je ziet zowaar iets van een gemeenschappelijkheid, iets van een lichaam. read more

On-thuis in de collectivistische kerk

Een ontboezeming

In mijn blog “De post-individualistische kerk (1)” schilderde ik een beeld van de collectivistische kerk. Dat is de kerk waarin alle mensen dienen in te stemmen met de belijdenis, zich dienen te voegen naar de structuur (kerkorde) en geacht worden te geloven wat er als bijbelse waarheid wordt gepredikt. Het individu is er voor het collectief. In mijn blog “De post-individualistische kerk (2)” kon je een ontboezeming lezen dat ik me nog nooit zo on-thuis had gevoeld in de kerk als op die zondagmorgen in Krakau. Daar wil ik graag wat meer over vertellen. Na dit blogje komt er ook nog één over “On-thuis in de individualistische kerk”. read more

De post-individualistische kerk (3)

Maar waar draait het nu eigenlijk allemaal om?

Moet de waarheid van de bijbel (als die er is) ook individualisten kunnen overtuigen? Het antwoord moet uiteraard “ja” zijn, want als dat niet zo zou zijn zou de bijbel zo in waarde afnemen dat hij niet meer geloofwaardig is. Als de individualist in al zijn (on)geloof sterker is dan de bijbel dan wordt het zeer twijfelachtig of de bijbel wel Gods Woord is. Aan de andere kant krijgen vele christenen een rolberoerte bij deze pretentieuze opstelling van de individualisten van onze tijd. Wie ben jij om te denken dat de bijbel jou eerst maar eens moet overtuigen! Ik snap die verontwaardiging, maar hij is niet geheel terecht. Het is geen individualistische pretentie maar vaak een oprecht zoeken. Dat zoeken kan, doordat het wordt gefrustreerd door collectivistisch verzet, ontaarden in botte meningen en posities. Maar zover wil ik het niet laten komen. Ik wil mij de vragen eigen maken en meegaan op het zoekpad. read more

De Post-individualistische kerk (2)

Hoe kwam ik op de bodem terecht? Het antwoord op die vraag is eenvoudig en ingewikkeld tegelijk. De weg van afdalen was de weg van de individualistische vragen. Die vragen moest en moet ik wel stellen, omdat het de vragen van de mensen om mij heen zijn. De scherpste vragen zijn uiteraard: Hoe weet ik dat er een God is en als ik dat weet waarom zou ik Hem dan moeten geloven of in Hem moeten geloven? Uiteraard komen daar legio andere vragen bij van “waarom zou ik me aansluiten bij een kerk?” tot “waarom zou mijn keuze minder zijn dan het ogenschijnlijke antwoord van de meerderheid of de traditie?” En hier kan ik nog veel andere vragen tussen zetten. Ze komen allemaal uit dezelfde bron: Mijn antwoord is mijn antwoord en daar ben ik verantwoordelijk voor. Ook als de kerk zegt dat we geroepen worden om God te dienen en Zijn Woord te geloven stelt de individualist de vraag: Hoe ben jij, kerk en kerkmens, aan die overtuiging gekomen? En in de zoektocht naar het antwoord op die vraag daal je steeds verder af op de individualistische ladder en kom je uit bij de overtuiging dat ieder mens een eigen antwoord dient te geven. En vanuit de autonomie van de mens gerekend is dan het ene antwoord niet meer of beter dan het andere antwoord. Mensen zijn immers gelijk. Hun antwoorden kunnen geladen zijn met kennis, gevoel, dwang, gelatenheid, etc. Maar antwoorden zijn antwoorden en de overtuigingskracht wordt wel of niet aanvaard. En daarmee is de individualist terug bij “af”. Hij moet zelf kiezen. read more

De post-individualistische kerk (1)

Ook ik ben zoals zovelen door de crisis van het geloof in God en Jezus heen gegaan. Vanaf de tijd van mijn jeugd krimpt de kerk in Nederland (en verder) als een grote opblaaspop die aan alle kanten kleine lekjes heeft. Nu vind ik aantallen niet zo belangrijk. Wie kijkt naar het aantal ziet vaak de essentie niet. Maar de slinkende aantallen kerkgangers dwingen ons wel te luisteren naar wat er diep in de mens leeft aan hoop, verlangen, geloof, ongeloof en verwachting. En als we diep naar de medemens vragen worden dezelfde vragen aan ons eigen hart gesteld. Je kunt niet de ander bevragen zonder jezelf diezelfde vragen te stellen. Wanneer je die vragen in al hun scherpte toelaat ga je geen gemakkelijke weg. Ik heb dat gedaan en doe dat. Op de bodem van mijn zijn vond ik een parel van grote waarde. Ik heb de Corona-tijd met zijn lockdowns gebruikt om die parel van diverse kanten te bekijken. Ik raakte gefascineerd door de parel. Zijn diepe glans, de belofte die hij uitstraalt, maar ook zijn kwetsbaarheid. Ik ben lang op de bodem blijven zitten. Gedwongen soms. Als ik wilde opstaan en verder gaan raakte ik weer verstrikt in de vragen en werd de parel dof. Dus ging ik weer zitten. Soms bleef ik zitten omdat ik niet wilde opstaan. Ik had de moed niet om mensen onder ogen te komen en hun vragen (verwoord of niet) weer te horen. Maar nu is de dag gekomen om vanaf de bodem iets te laten horen. Ik weet niet hoever ik kom, hoeveel energie er is en waar ik moet stoppen. Maar ik ga je meenemen op een wandeling, die naar mijn mening uitkomt bij de deur van de post-individualistische kerk. Of we daar binnengaan is vooralsnog de vraag. Maar laat ik bij het begin beginnen. read more