collectivisme

De post-individualistische kerk (22)

Waar zitten we nu?

We zitten bij een hele kleine, eenvoudige actie die de wereld veranderen gaat. De glimlach die jij uitzendt naar iemand. De hulp die jij biedt aan een ander. De aandacht die jij geeft aan een ander. Een seconde, een uur, een euro of wat dan ook. Het verbindt jou met een ander, een naaste. Het is liefde voor die ander, die die ander tot een geliefde maakt. Je hoeft hem niet van tevoren te kennen, hij hoeft je er niet naar te hebben gevraagd. Het kan een toevallige, autonome actie zijn die in de tijd lijkt te verdwijnen zodra jij de hoek om gaat en die persoon al niet meer ziet. Wat heb jij gedaan? Je hebt de wereld wezenlijk veranderd. En als je dat in kleine daden leert zien zul je steeds grotere daden aandurven, maar zullen de daden ook steeds ingewikkelder worden. Ik heb bijvoorbeeld moeten leren om de daklozen op het plein niet zomaar € 5,- voor wat eten te geven, maar met ze op te lopen naar de Albert Heijn, met hen te praten, naar hen te luisteren en lunch voor ze te kopen. read more

De post-indivudalistische kerk (21)

God IS liefde …..

Kun je je voorstellen dat als jij vandaag begint met een liefdevol gebaar naar jouw naaste dat dat gebaar zich zal vermenigvuldigen door de dag heen? Stel je stapt de deur uit en schiet net even de buurvrouw te hulp, die iets niet in de kofferbak van haar auto kan krijgen. Je was het helemaal niet van plan toen je de deur uitstapte. Het was een inbreuk op jouw voornemen. Je gaf jezelf aan de buurvrouw terwijl je diezelfde tijd gepland had te besteden aan het van het slot halen van jouw fiets. Het is een inbreuk op jouw eigen plan. Je geeft een stukje van jouw leven weg. Je plant iets in het hart en de emotie van de buurvrouw. Hoe onbenullig het voorbeeld ook is, het is naastenliefde in de meest zuivere vorm. Kun je je voorstellen dat de ogen van de buurvrouw diezelfde dag open staan voor mensen die ook hulp nodig hebben bij iets dat ze niet alleen kunnen? Ik ga ervan uit dat jouw antwoord “ja” is, omdat je zelf die stap naar de buurvrouw hebt gezet. Wat jij doet verwacht je ook van een ander. Maar het kan ook “nee” zijn. Dat kan echter alleen maar als jij niet zo’n hoge pet op hebt van jouw buurvrouw. En als dat terecht is, als de buurvrouw geen hoge per waard is, dan heb je helemaal een daad van naastenliefde verricht en de mogelijkheid gecreëerd dat een mens van wie jij niet zo’n hoge pet op hebt misschien vandaag voor het eerst over de grens van de naastenliefde zal gaan stappen. read more

De post-individualistische kerk (19)

You were my friend (Chi Coltrain)

Maar wie is die vriend uit Johannes 15:13? Weet je nog?: “Niemand heeft een grotere liefde dan deze, namelijk dat iemand zijn leven geeft voor zijn vrienden.” Voor of aan wie geef ik dan mijn leven om de grootste liefde te laten zien? Het aparte is dat het woord dat in de Nederlandse bijbel (en in bijbels in veel andere talen) is vertaald met “vrienden” in de originele taal van de bijbel “geliefden” is. En dan is niet het kringetje mensen bedoeld dat je op jouw verjaardag naast jouw familie uitnodigt, maar al die mensen voor wie jij uit liefde jouw leven geeft. Laten we eerlijk zijn als jij iemand voorrang geeft bij de kassa heb je die mens lief, is hij of zij een “geliefde”. De taal is anders dan dat wij het zouden doen en daarom verdient dat aandacht. Een “geliefde” is een geliefde omdat jij liefde geeft. Een door jou geliefde dus. Er is geen andere reden dan dat. read more

De post-individualistische kerk (18)

Liefde

We passeren in dit blogje een essentieel station. Kijk maar of je hier van de trein stapt of niet. De kernvraag: Wat is naastenliefde? Die vraag kun je zelfs nog terug brengen naar “wat is liefde”? Anders gezegd: Waar hebben we het nu al die tijd eigenlijk over? De meesten van ons hebben natuurlijk wel een beeld, een idee van wat liefde voor ons is of zou moeten zijn. Sommigen weten het helemaal niet en dat is erg pijnlijk. Het zegt namelijk iets over hun wording en groei in deze wereld. En voor hen kan ik alleen maar hopen dat de mensen om hen heen doen wat Jezus zei, want alleen zo kunnen ze leren wat liefde is. Maar aangezien ik het essentiële antwoord op vraag naar de zin van het leven bij Jezus heb weggehaald is het logisch dat ik dat ook met het antwoord op deze vraag doe. Waarom? Wel, we zagen dat het antwoord van Jezus op de vraag naar de zin absoluut hout snijdt. Heb je naaste lief want hij is als jij. Dan mogen we ook enige verwachting hebben van zijn uitleg van liefde. Maar de vraag wordt heel indringend of je het antwoord volgt of niet. read more

De post-individualistische kerk (17)

Door tijden en plaatsen heen.

Zonder naastenliefde geen zin, schreef ik aan het einde van mijn vorige blog. Dat kan nogal aanmatigend klinken. Alsof ik de bijbel van tevoren al gelijk geef. Maar dat is niet. Dat is niet zo moeilijk aan te tonen. Wat je in dit leven ook als zin definieert je hebt altijd een naaste nodig. Zelfs al zou jouw ultieme zinbeleving een bestaan op een (naast jou) onbewoond eiland zijn dan nog heb je de liefde van jouw naaste nodig, namelijk de liefde waarmee hij jou met rust laat. Pas als de naaste die jou met rust moet laten er ook echt niet is, dus als je echt alleen op de wereld bent, dan zou de naastenliefde als zingeving onzin zijn. Maar zolang er twee mensen op aarde zijn die weten van elkaars bestaan is de onderlinge liefde de zin van hun bestaan of zo je wil de draaggolf van hun zingeving. Maar eerlijk gezegd lijkt het me sterk dat als je helemaal alleen op de wereld bent je nog besef van enige zin kunt hebben. Je bent immers de laatste en na jou houd het voor de mensheid op. read more

De post-individualistische kerk (16)

Het Higgs Boson

Het is uiteraard duidelijk dat ik geen quantum-fysicus ben en geen enkel verstand heb van LHC’s, fields of bosons. Toch ga ik een klein stukje quantum-fysica gebruiken om je iets duidelijk te maken over de naastenliefde. Ik begin met gebruik te maken van een prachtig vergelijk dat ik las in een artikel dat ging over het Higgs Boson. De schrijver vroeg zich af of vissen weten dat ze in water zwemmen. Zij bewegen zich vrij in een ruimte, gaan omhoog en omlaag, naar links en rechts. Maar weten zij dat zij in water zwemmen? Zijn zij zich bewust van hun vloeibare omgeving? Eenmaal ondergedompeld in een enorme bak water (de oceaan bijvoorbeeld) “zie” je het water niet meer. Slechts met een flinke theoretisering kunnen vissen vermoeden dat ze in een substantie zitten. Hetzelfde, zo schreef een natuurkundige, is met het universum aan de hand. Wij “zien” de substantie niet waar we ons in bevinden en omringt en doordringt het ons totaal. Het is overal in en om ons. Wij “drijven” er als het ware in. Een soort veld (Higgs Field) dat bestaat uit deeltjes (Higgs Boson). read more

De post-individualistische kerk (15)

Wat heb je te verliezen?

Kijk, de kern van het verhaal is nu dat je niets te verliezen hebt. Als je de stap naar de ander niet zet blijf je in jouw bubbel en sterf je in jouw bubbel. Hoeveel entourage je ook optuigt. Als je alleen maar bezig bent met jouw eigen zelfpublikatie doe je niets anders dan langzaam sterven. Het is en blijft jouw eiland. Ik doe het omwille van de argumentatie even heel zwart-wit. Als jij jezelf wilt neerzetten en publiceren sterf je uit. Als jij de ander een beker water geeft omdat hij dorstig is leef je (verder). Gaan voor de likes en smileys om wat jij publiceert is hetzelfde als jezelf beetje bij beetje opblazen. De ballon kan heel groot worden, maar op een dag ploft hij en blijkt van binnen leeg omdat jouw zelf leeg is gebleven. Als je echter een beker koud water aan een dorstige geeft omdat hij dorst heeft geef je jezelf weg en zul je het leven vinden in de ander. read more

De post-individualistische kerk (14)

Haak je af of wandel je mee?

We staan op het punt om te vertrekken vanuit de kern van het indidvidualisme. De kern van het individualisme is dat de mens, ik, zelf bepaalt en dat de systemen er zijn om mij in mijn keuzes te ondersteunen en faciliteren. Met een beetje negatief denken zal het je niet zwaar vallen om met mij te zeggen dat de stap naar egoïsme niet groot is. Dan draait de wereld om jou (egocentrisme) en hoef je alleen rekening te houden met je eigen genot en gemak, welzijn en welvaart (egoïsme). Dan wordt de wereld een verzameling koninkrijkjes met één inwoner. Deze deur uit het individualisme kun je doorgaan. Maar de wereld waar je in terecht komt is kil, koud en doods, gevuld met veel gebroken relaties, veel rechtszaken over wat van wie is en veel kinderen die nooit meer leren wat de waarde is van liefde, trouw en al die andere waarden die we door de jaren heen zeggen te hebben gekoesterd. Maar er is een andere deur uit het individualisme. read more

De post-individualistische kerk (12)

Geboorte: Eerst de roze wolk dan hard werken

Vind je het goed dat ik even op een roze wolk blijf zitten? Het harde werken komt hierna wel. Als je het niet goed vindt dan sla je deze blog lekker over. Jouw keuze. Maar je loopt wel kans dat je de drijfveer, de energie voor het harde werken gaat missen. Anders gezegd: Als je niet geniet van de schittering van de eerste druppel uit de bron hoe zul je dan de kracht, het volume en de onstuimigheid van het water genieten en waarderen? Dus even die eerste druppel, de roze wolk, het pasgeboren kind, de puppy. read more

De post-individualistische kerk (11)

Had ik maar …..

In mijn vorige blog (nummer 10) zit volgens mij een cruciaal kantelpunt voor de individualistische mens. Let wel: Wij vormen een hyper-individualistische maatschappij. Het zelf bepalen, zelf doen, zelf geloven en zelf verantwoordelijk zijn de pijlers geworden van onze samenleving. En dat hyper-individualisme heeft de traditionele kerk als collectivistische onderneming van binnen uit uitgehold en zal ook grote nieuwe kerkbewegingen limiteren in tijd en grootte. Sterker nog, het individualisme leidt er al toe dat nieuwe bewegingen zelf al zeggen dat ze tijdelijk en beperkt zijn, dus niet de intentie willen hebben een blijvende gemeenschap te bouwen. Zij bouwen zelf het risico al in. Maar er zal altijd een kerk zijn. Hoe ziet die er na de hyper-individualistische periode dan uit? In mijn vorige blog zit een (misschien wel hét) kantelpunt van vraag naar antwoord. read more