Peter van Dolderen

On-thuis in de collectivistische kerk

Een ontboezeming

In mijn blog “De post-individualistische kerk (1)” schilderde ik een beeld van de collectivistische kerk. Dat is de kerk waarin alle mensen dienen in te stemmen met de belijdenis, zich dienen te voegen naar de structuur (kerkorde) en geacht worden te geloven wat er als bijbelse waarheid wordt gepredikt. Het individu is er voor het collectief. In mijn blog “De post-individualistische kerk (2)” kon je een ontboezeming lezen dat ik me nog nooit zo on-thuis had gevoeld in de kerk als op die zondagmorgen in Krakau. Daar wil ik graag wat meer over vertellen. Na dit blogje komt er ook nog één over “On-thuis in de individualistische kerk”. read more

De post-individualistische kerk (3)

Maar waar draait het nu eigenlijk allemaal om?

Moet de waarheid van de bijbel (als die er is) ook individualisten kunnen overtuigen? Het antwoord moet uiteraard “ja” zijn, want als dat niet zo zou zijn zou de bijbel zo in waarde afnemen dat hij niet meer geloofwaardig is. Als de individualist in al zijn (on)geloof sterker is dan de bijbel dan wordt het zeer twijfelachtig of de bijbel wel Gods Woord is. Aan de andere kant krijgen vele christenen een rolberoerte bij deze pretentieuze opstelling van de individualisten van onze tijd. Wie ben jij om te denken dat de bijbel jou eerst maar eens moet overtuigen! Ik snap die verontwaardiging, maar hij is niet geheel terecht. Het is geen individualistische pretentie maar vaak een oprecht zoeken. Dat zoeken kan, doordat het wordt gefrustreerd door collectivistisch verzet, ontaarden in botte meningen en posities. Maar zover wil ik het niet laten komen. Ik wil mij de vragen eigen maken en meegaan op het zoekpad. read more

De Post-individualistische kerk (2)

Hoe kwam ik op de bodem terecht? Het antwoord op die vraag is eenvoudig en ingewikkeld tegelijk. De weg van afdalen was de weg van de individualistische vragen. Die vragen moest en moet ik wel stellen, omdat het de vragen van de mensen om mij heen zijn. De scherpste vragen zijn uiteraard: Hoe weet ik dat er een God is en als ik dat weet waarom zou ik Hem dan moeten geloven of in Hem moeten geloven? Uiteraard komen daar legio andere vragen bij van “waarom zou ik me aansluiten bij een kerk?” tot “waarom zou mijn keuze minder zijn dan het ogenschijnlijke antwoord van de meerderheid of de traditie?” En hier kan ik nog veel andere vragen tussen zetten. Ze komen allemaal uit dezelfde bron: Mijn antwoord is mijn antwoord en daar ben ik verantwoordelijk voor. Ook als de kerk zegt dat we geroepen worden om God te dienen en Zijn Woord te geloven stelt de individualist de vraag: Hoe ben jij, kerk en kerkmens, aan die overtuiging gekomen? En in de zoektocht naar het antwoord op die vraag daal je steeds verder af op de individualistische ladder en kom je uit bij de overtuiging dat ieder mens een eigen antwoord dient te geven. En vanuit de autonomie van de mens gerekend is dan het ene antwoord niet meer of beter dan het andere antwoord. Mensen zijn immers gelijk. Hun antwoorden kunnen geladen zijn met kennis, gevoel, dwang, gelatenheid, etc. Maar antwoorden zijn antwoorden en de overtuigingskracht wordt wel of niet aanvaard. En daarmee is de individualist terug bij “af”. Hij moet zelf kiezen. read more

De post-individualistische kerk (1)

Ook ik ben zoals zovelen door de crisis van het geloof in God en Jezus heen gegaan. Vanaf de tijd van mijn jeugd krimpt de kerk in Nederland (en verder) als een grote opblaaspop die aan alle kanten kleine lekjes heeft. Nu vind ik aantallen niet zo belangrijk. Wie kijkt naar het aantal ziet vaak de essentie niet. Maar de slinkende aantallen kerkgangers dwingen ons wel te luisteren naar wat er diep in de mens leeft aan hoop, verlangen, geloof, ongeloof en verwachting. En als we diep naar de medemens vragen worden dezelfde vragen aan ons eigen hart gesteld. Je kunt niet de ander bevragen zonder jezelf diezelfde vragen te stellen. Wanneer je die vragen in al hun scherpte toelaat ga je geen gemakkelijke weg. Ik heb dat gedaan en doe dat. Op de bodem van mijn zijn vond ik een parel van grote waarde. Ik heb de Corona-tijd met zijn lockdowns gebruikt om die parel van diverse kanten te bekijken. Ik raakte gefascineerd door de parel. Zijn diepe glans, de belofte die hij uitstraalt, maar ook zijn kwetsbaarheid. Ik ben lang op de bodem blijven zitten. Gedwongen soms. Als ik wilde opstaan en verder gaan raakte ik weer verstrikt in de vragen en werd de parel dof. Dus ging ik weer zitten. Soms bleef ik zitten omdat ik niet wilde opstaan. Ik had de moed niet om mensen onder ogen te komen en hun vragen (verwoord of niet) weer te horen. Maar nu is de dag gekomen om vanaf de bodem iets te laten horen. Ik weet niet hoever ik kom, hoeveel energie er is en waar ik moet stoppen. Maar ik ga je meenemen op een wandeling, die naar mijn mening uitkomt bij de deur van de post-individualistische kerk. Of we daar binnengaan is vooralsnog de vraag. Maar laat ik bij het begin beginnen. read more

“Stel daarom een koning over ons aan om ons leiding te geven, zoals alle volken.”

Miljoenen namen deel aan of waren getuige van de uitvaart van koningin Elizabeth II van Groot-Brittannië. Al zou je alleen al alle salarissen van deelnemers en toeschouwers bij elkaar optellen dan kostte het een astronomisch bedrag om één mens naar haar laatste rustplaats te brengen. Let wel, ik zeg dit niet zuur of misprijzend. Ik moest er alleen aan denken vanwege de wens van het volk Israël om een koning te hebben als alle andere volken. Ze willen leiding hebben, zeggen ze tegen Samuël. Die leiding verwachten ze niet van de zonen van Samuël, die omhoog gevallen zijn met en door het respect dat hun vader genoot onder de Israëlieten. Die zonen moesten ze niet en daarom willen ze een koning. read more

Mag ik jouw energierekening betalen?

De kern van het evangelie wordt door Jezus uitgedrukt in de opdracht om God lief te hebben boven alles. Die liefde vindt op aarde zijn uitdrukking in de liefde voor je naaste. Kijk die naaste eens aan als hij de nodige zorg niet krijgt, als zij zonder docent moet leren, als zij de energierekening niet meer kunnen betalen, als hij de gastvrijheid niet ontvangt in het land waar hij is heen gevlucht, als zij nog 12 jaar moet wachten op een woning die er dan waarschijnlijk ook niet zal zijn omdat de stikstof gebruikt moest worden voor de vleesproductie en het bouwen van auto’s. Kijk die naaste eens aan en vraag: Mag ik jouw rekening betalen? read more

Zij smeden hun ploegscharen om tot zwaarden

Als ik een politieagent zou zijn en een 6R 185 op me af zou zien komen zou ik ook een stapje opzij gaan. De piloot van dat gevaarte kan mij namelijk niet eens zien vanaf zijn zitplaats als ik voor zijn trekker zou standhouden. Als ik moest kiezen tussen vanavond thuis komen of het huis van de minister beschermen …..

Een deel van de boeren hebben hun trekkers omgesmeed tot wapens. Niet om Russische tanks mee te slepen naar huis zoals in Oekraïne, maar om tot de grens van crimineel gedrag te kunnen doordringen. De stap over die grens is gemakkelijk te maken. Het enige doel dat deze agrariërs namelijk dienen en bereiken is het kwijtraken van hun eigen adrenaline. Maar als er teveel adrenaline is let niemand meer op de grens van het toelaatbare. De adrenaline moet er uit en als dat betekent dat we in stikstofwaanzin elkaar opjutten tot achter de voordeur van de minister dan moet dat maar. Geen lieve ziel die daartegen stand houdt. read more

Wat een stilte (5)

^{Geschreven op de dag na het synodebesluit aangaande vrouw en ambt in de CGK}

Onze …

Wie zijn die “onze” als Jezus ons leert het gebed te beginnen met “Onze Vader”? In mijn stilte kijk in gedachten om mij heen. Zijn “onze” alle mensen die het gebed uitspreken? Of zou Jezus als Jood alle Joden bedoelen? In de lijn van mijn voorgaande blogjes neig ik naar alle mensen. Dat is dan wel mijn geloofsuitspraak omdat ik geloof dat alle mensen hun oorsprong, hun schepping, hun zijn in God hebben. Sommigen zeggen dat God alleen Vader is voor hen die door het geloof zijn aangenomen als Zijn kind. Ik zou het wat anders zeggen. Er zijn mensen die het vaderschap van God beamen en er zijn mensen die dat niet doen. Maar dat laat onverlet dat God Vader is. Onze Vader. read more

Wat een stilte! (4)

Vader

Zo begint Jezus het gebed dat Hij ons leert. Je herkent het woord misschien als ik Abba schrijf. Wat mij overvalt is dat het rumoer aanzwelt in mijn stilte. Jezus heeft mij nog maar één woord geleerd en ik heb het nog niet eens voluit geschreven en het rumoer wordt voelbaar. Als ik het voluit zou schrijven zou ik “Onze Vader”, Avinoe, moeten schrijven. Maar zover ben ik nog niet eens. Ik ben pas bij de eerste twee letter van het gebed en de stilte is nauwelijks vast te houden. read more

Bij de open brief (zie vorige blog)

Gemeenschap(pelijkheid)

Zoals beloofd schrijf ik een stukje bij mijn open brief om de waarde van gemeenschap, gemeenschappelijkheid en eenheid wat duidelijker in beeld te kunnen krijgen.

Gemeenschappelijk is dat “wat voor meer mensen geldt”, “collectief” of “in het belang van meerdere mensen”. Met de toevoeging van -heid suggereer ik dat het een zelfstandig ding is geworden, een na te streven belang, een te definiëren goed dat door een bepaalde groep wordt nagestreefd. Als je op basis van gemeenschappelijkheid een beslissing neemt staat of valt de beslissing bij het belang van een groep, een meerderheid of een minderheid. Ik denk dat het dienstig is het woord “belang” hier in het oog te houden. Als je op basis van gemeenschappelijkheid kiest is er sprake van een groepsbelang en dat groepsbelang sluit mensen in of uit aan de hand van het wel of niet hebben van dat belang. read more